Preventief fouilleren blijft doorgaan, ook in coronatijd

Het centrum van Zaandam, de Russische Buurt en Poelenburg blijven nog zeker tot 1 juli volgend jaar veiligheidsrisicogebieden waar de politie preventief kan fouilleren. Omdat zich het afgelopen half jaar opnieuw meerdere ernstige incidenten in de openbare ruimte hebben voorgedaan waar wapens bij betrokken waren is de maatregel door burgemeester Jan Hamming verlengd.

‘We doen dit omdat het keihard nodig is. Het aantal wapens dat we vinden en het aantal incidenten met wapens is simpelweg te veel’, zegt hij in een persbericht. ‘Zowel de politie, het Openbaar Ministerie als ikzelf maken ons zorgen over de ontwikkeling van het wapenbezit en -gebruik. De incidenten die plaatvinden hebben grote impact op de veiligheid en het gevoel van veiligheid op de Zaanse straten. Daar moeten we ons op alle mogelijke manieren tegen blijven verzetten.' Eerder stelden de SP en GroenLinks nog vragen over de op 1 juli dit jaar aflopende aanwijzing van de veiligheidsrisicogebieden. Waren die met stille trom afgeschaft? Nee dus.

Overzicht

Er wordt preventief gefouilleerd in de gebieden waar wapenincidenten zich concentreren. Dit gebeurt a-selectief en zonder aanzien des persoons, aldus de gemeente. Jaarlijks worden er met minimale politiecapaciteit tientallen wapens van straat gehaald. In 2019 ging het om 74 wapens, 41 arrestanten en een zeer brede bijvangst (zoals drugs en grote geldbedragen). Het aantal wapenincidenten is de afgelopen drie jaar gestegen en blijft ook in 2020 – ondanks de coronacrisis - omhoog gaan. De cijfers van de afgelopen jaren op een rij:

• In 2017 waren er in Zaanstad 138 incidenten in de openbare ruimte waarbij een wapen betrokken was;
• In 2018 waren dat er 156;
• In 2019 171;
• In 2020 waren er in Zaanstad vooralsnog 92 incidenten in de openbare ruimte waarbij een wapen betrokken was.

'Door preventief te fouilleren neemt het veiligheidsgevoel buiten op straat toe', zegt Hamming. 'Het is bovendien een effectief middel om mensen ertoe te bewegen geen wapens bij zich te dragen in openbare ruimten. Daar moeten we het niet bij laten. We moeten meer doen om onze straten veilig te houden en wapens uit te bannen, maar elke actie is er één. Andere voorbeelden zijn de succesvolle wapeninleveractie van eerder dit jaar (ruim 200 ingeleverde wapens) en kluisjescontroles op scholen.'

Corona

In de eerste helft van dit jaar zijn minder preventief fouilleeracties uitgevoerd vanwege de coronacrisis. Er zijn dus ook minder personen gecontroleerd dan in voorgaande jaren het geval is geweest. Uit de tussentijdse evaluatie blijkt dat in de veiligheidsrisicogebieden bij vijf controleacties 980 mensen en 150 voertuigen zijn gecontroleerd. Hierbij zijn negentien wapens aangetroffen waarvan veertien steekwapens. Vijf mensen zijn gearresteerd. Het OM, de politie en de gemeente onderzoeken hoe preventief fouilleren met inachtneming van de coronamaatregelen op een verantwoorde wijze plaats kan vinden.