Tussen de Oude Haven, de Provincialeweg en de Russische Buurt in Zaandam moeten 710 woningen verrijzen, waarvan 30 procent in de sociale sector. Het bedrijventerrein aan de Houthavenkade is opgekocht door twee ontwikkelende partijen, Porten Development en Bot Bouw. De gemeenteraad moet zich nu uitspreken over het bestemmingsplan.
Vier woonblokken, een nieuwe binnenhaven, een autovrij binnengebied en ondergrondse parkeergarages zijn de pijlers onder de plannen. Er komen een nieuwe voetgangersbrug naar de Russische Buurt, kleine commerciële voorzieningen en enige lichte horeca. Het woningbouwprogramma kent zowel huur- als koopwoningen in het lagere, midden- en hogere segment. Van de sociale huurwoningen krijgt 20 procent een oppervlakte tussen 30 en 36 vierkante meter, met een aanvangshuurprijs van maximaal 424,44 euro per maand (prijspeil 2019). De verhuurder is Rochdale.
Helft vrije sector
Twintig procent van de huurwoningen zal in het middeldure segment vallen en de helft daarvan krijgt een aanvangshuurprijs tussen 711 en 790 euro per maand met een minimale oppervlakte van 50 vierkante meter of een huur tussen 790 en 872 per maand bij een minimale oppervlakte van 60 vierkante meter. De andere helft van de middeldure huurwoningen gaat bij de ingebruikname maximaal 971 per maand kosten en wordt minimaal 70 vierkante meter groot. De huizen blijven minimaal vijftien jaar beschikbaar voor de doelgroep. De verhuurder van deze appartementen is Bouwinvest. De overige 50 procent van de woningen valt in de vrije sector, waaronder 40 koopwoningen.
Om de bouw mogelijk te maken moet een aantal bedrijven verkassen. Oudenaren/Suzuki verhuist naar de overkant van de Provincialeweg en strijkt neer op de plek van BMN Bouwmaterialen, op zijn beurt verhuist naar industrieterrein HoogTij in Westzaan. Met Engie worden worden nog gesprekken gevoerd om eveneens te verhuizen naar HoogTij. Met het bedrijf Exter is en wordt intensief overleg gevoerd, meldt het college aan de raad. Volledige overeenstemming lijkt echter moeilijk te bereiken: enerzijds vreest Exter klachten van toekomstige bewoners over stank en anderzijds is dat voor de gemeente geen reden om af te zien van de woningbouw, gezien de grote woningbehoefte in Zaanstad. Bovendien staan de huizen de huidige bedrijfsvoering van Exter niet in de weg.
Van de zes woonarken aan de Houthavenkade kunnen er vier blijven liggen, zij het op een iets andere plek. Voor de twee resterende woonboten wordt door de ontwikkelaar in overleg met de belanghebbenden elders een alternatief gezocht.
Verkeer
Ruim 700 nieuwe huizen betekent nogal wat voor het verkeer. Ten opzichte van de huidige situatie betekent dit een toename van 1729 motorvoertuigen op een gemiddeld etmaal en van 1787 op een gemiddeld werkdagetmaal. Een Wegenscan herft uitgewezen dat door het aanbrengen van fietsstroken in de Havenstraat de verkeerscapaciteit tot 8000 motorvoertuigen wordt vergroot. Op de Houthavenkade liggen al fietsstroken. In verband met de toename van het aantal voetgangers en fietsers komt daar een maximumsnelheid van 30 kilometer per uur.
Parkeren
Parkeren gebeurt uitsluitend op het eigen terrein van de ontwikkelaars, met een totaal van 443 parkeerplaatsen. Bewoners wordt daarbij een deelautosysteem aangeboden. Daarmee rekening houdend wordt een vraag naar 298 tot 380 parkeerplaatsen verwacht. Om te voorkomen dat nieuwe bewoners een abonnement voor de interne stallingsgarage afwijzen en hun auto op een gratis parkeerplaats langs de openbare weg neerzetten wordt in de directe omgeving betaald parkeren ingevoerd. Omdat op eigen terrein voldoende parkeerplaatsen worden aangelegd voor de bewoners en hun visite, komen zij niet in niet in aanmerking voor een parkeervergunning in de directe omgeving. De parkeerdruk in de omliggende straten blijft hierdoor beheersbaar en de leefbaarheid op peil, verwacht het college.
Vanwege het wegverkeerslawaai van de Provincialeweg, de Houthavenkade en de Albert Heijnweg en vanwege het industrielawaai afkomstig van Westpoort en de Achtersluispolder/ Westerspoor Zuid worden op sommige plekken de voorkeursgrenswaarden voor geluid overschreden. Dat wordt opgelost door voor een aantal woningen een hogere waarde vast te stellen of door maatregelen als dove en geluidluwe gevels. Voor het aspect geur is alleen Exter relevant. De afstand tussen dat bedrijf en de dichtstbijzijnde woningen neemt af van circa 300 meter tot zo’n 150 meter, maar ook dat levert geen onoverkomelijke bezwaren op.
Klimaat
Wat het thema klimaat betreft is de afkoppeling van regenwater een uitgangspunt, net als een zo groen mogelijke inrichting van de openbare ruimte. Ook de binnentuinen worden overwegend groen. In de verdere uitwerking van de plannen wordt onder andere meegenomen dat er beplanting komt die vlinder- en insectenlokkend is, een haag langs de Provincialeweg, neststenen voor vogels en kasten voor vleermuizen en aan de gevels in de steeg worden spandraden bevestigd voor klimplanten.
Het water waar nu de woonboten liggen zou wel eens een speeltuin voor archeologen kunnen zijn. Daar was in de zeventiende en achttiende eeuw een hele reeks scheepshellingen gevestigd. Bij bouwwerkzaamheden kunnen de nog in de bodem aanwezige overblijfselen van deze werven worden verstoord. In het zuidelijke deel kunnen resten van de voorloper van Zaandam, Oud Zaanden verborgen liggen. Vanwege de mate van bebouwing in de huidige situatie is archeologisch onderzoek lastig. Daarom zal de aanvrager van een vergunning voorafgaand aan de bouw een archeologisch vooronderzoek moet laten uitvoeren wanneer het bouwplan groter is dan 50 vierkante meter én wanneer de bodem dieper dan 50 centimeter wordt verstoord.
Zeven zienswijzen
Er zijn tegen het ontwerp bestemmingsplan zeven zienswijzen ingediend van bedrijven en woonarkbewoners en zij kunnen in principe allemaal de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State inschakelen om hun bezwaren te toetsen. De reacties van bedrijven gaan vooral over de mogelijke beperking van hun rechten dan wel bedrijfsvoering; de bewoners reageerden vooral op de dichtheid en de hoogte van het plan en de effecten daarvan op hun woongenot.
