De zesde Nationale Museumweek van 20 tot en met 26 april gaat door, maar wegens het coronavirus wel volledig digitaal. Speciale aandacht is er voor 75 jaar culturele vrijheid, waarmee wordt herdacht dat in 1945 de Tweede Wereldoorlog eindigde.
De ruim 400 deelnemende musea brengen online een ode aan die vrijheid door middel van een digitale expositie gesitueerd op de Dam in Amsterdam, die ook virtueel is, in een soort cirkel rondom het Nationaal Monument. Belangstellenden kunnen vanuit hun eigen huis deelnemen door een eigen kunstwerk toe te voegen. Met als thema Ontdek – juist nu – ons échte goud. In vrijheid komen de musea naar de bezoekers toe in plaats van andersom. Ze leveren allemaal een een digitaal Gouden Pronkstuk en houden online museumtours. U kunt alles ontdekken via www.museumweek.nl.
Oorlogsbrieven
Het pronkstuk van het Zaans Museum zijn de 307 brieven die Maarten van Tent als dwangarbeider in Duitsland tijdens de oorlog stuurde naar zijn grote liefde Tinie en de epistels die hij van haar ontving. Van Tent werkte in de wapen- en munitiefabriek van de Artillerie Inrichtingen op het Hembrugterrein werd in 1942 naar Duitsland gebracht om daar te werken in de oorlogsindustrie. Via brieven hielden hij en Tinie de rest van de oorlog contact. Van Tent overleefde de oorlog en keerde veilig bij haar terug. De correspondentie van de twee zijn door de familie geschonken aan het museum en zijn te zien in de tentoonstelling De Zaanstreek in oorlogstijd.
Model kollergang
Het Molenmuseum zet een model van een kollergang in. In de Zaanstreek maalden molens behalve graan ook specerijen, lijnzaad voor olie en pigmenten voor verf. Ook werd met molens papier gemaakt uit lompen en hout gezaagd. De molens waren 400 jaar lang de milieuvriendelijke fabrieken van de Zaanse industrie. Daarna kwamen de stoomkracht en de elektriciteit. Een kollergang bestaat uit twee rechtop staande ronddraaiende molenstenen; in een meelmolen liggen ze. Deze stenen, die hier lopers heten, pletten plantenzaden zoals lijnzaad. Uit de geplette zaden werd olie geperst voor olielampen, zeep of lak om huizen en molens mee te beschermen. Het model van de kollergang kunnen mensen zelf in beweging zetten om te zien hoe het werkt.
Zaanse klok
Het pronkstuk van het Museum Zaanse Tijd is de door Kornelis Michielsz. Volger (1620-1683) geconstrueerde Zaanse klok op dubbele zaag. Het uurwerk uit 1678 loopt en slaat op zijn eigen gewicht. De kast is volledig uitgevoerd in messing. Dit wordt wel een ‘buitenstelling’ of ‘Alkmaarder model’ genoemd. Bovenop staan belhekken die Geloof, Hoop en Liefde verbeelden en de stadswapens van Amsterdam en Alkmaar. Op de dubbele bel staat een jacquemart: een mannetje dat de hele en halve uren slaat en daarbij parmantig zijn hoofd heen en weer draait.
