De gemeente Zaanstad wil genderneutrale toiletten naast de ’traditionele’ exemplaren beschikbaar maken en denkt nog na over neutrale aanspreekvormen in brieven en speeches en over het zo min mogelijk vragen naar het geslacht op formulieren.
De NOS maakte een rondgang langs een groot aantal gemeenten en ontdekte dat er hard over wordt gepeinsd op veel gemeentehuizen. Aan de andere kant zijn er ook een hoop plekken waar de discussie nog niet doorgedrongen lijkt te zijn. Grappig is bijvoorbeeld dat in mediastad Hilversum, waar het onderwerp ‘genderneutraliteit’ dagelijks ten behoeve van het hele land wordt besproken, de gemeente laat weten er niets aan te doen en er ook niet over na te denken.
De hele lijst staat hier (pdf): onderzoekgenderneutralegemeenten
Andere sticker
Genderneutrale toiletten moeten voorkomen dat mensen zich ongemakkelijk voelen of weggekeken worden wanneer ze ergens ‘verkeerd’ lijken te zijn. Volgens COC-voorzitter Tanja Ineke is het niet overdreven om wc’s aan te passen voor een bepaalde groep gebruikers. ‘In Nederland zijn er zo’n 50.000 transgenders, maar als je de mensen meetelt die zich niet helemaal man of vrouw voelen, zit je al snel op ruim een half miljoen. Bovendien is de oplossing vaak heel gemakkelijk: kwestie van een andere sticker op het toilet plakken.’
Oss, Enschede, Arnhem en Veenendaal.hebben al neutrale toiletten; op de grootste kermis van ons land in Tilburg is er dit jaar voor het eerst mee geëxperimenteerd. In nog eens 24 gemeenten, waaronder Rotterdam en Haarlem, wordt nagedacht over genderneutrale toiletten. En Zaanstad is dat stadium dus al voorbij en gaat er ook werk van maken.
Het meest actief zijn gemeenten met burgerzakenformulieren: 21 zeggen daarop zo min mogelijk naar het geslacht te vragen en nog eens 45 zeggen over deze stap na te denken. In de meeste gemeenten, 83 van de 150, is het nog geen onderwerp van gesprek geweest.
Vrouwvriendelijk bij drukte
Belgisch onderzoek heeft aangetoond dat genderneutrale toiletten op drukke plekken, zoals op festivalterreinen, de wachttijd voor vrouwen aanzienlijk bekorten. Het blijkt dat bij gemengde toiletten de bestaande capaciteit van urinoirs en wc-hokjes het efficiëntst wordt gebruikt. De wachttijd voor vrouwen is dan 1,27 minuut, bij de mannen 58 seconden. Mannen zijn dan nog steeds in het voordeel, maar in veel beperktere mate dan vaak nu het geval is: de wachttijd daalde voor vrouwen met 63 procent.
Volgens de wetenschappers kunnen op deze manier de toiletten beter worden benut. ‘In hoofdzaak komt dit doordat je ‘lege momenten’ vermijdt, momenten waarop vrouwen staan te wachten terwijl er bij de mannen toilethokjes vrij zijn. Bij gemengde toiletten kunnen vrouwen die vrije hokjes dan gebruiken en gaat die capaciteit niet verloren.’
