Burgemeester Jan Hamming mocht een woning in Wormerveer voor drie maanden sluiten na de vondst van iets meer dan 100 gram softdrugs – 20 keer het geldende maximum voor eigen gebruik. De destijds zwangere bewoonster van de sociale huurwoning vocht dat besluit aan tot bij de Raad van State, maar is nu ook door de hoogste bestuursrechter in het ongelijk gesteld. Haar woning zou een maand na de bevalling op slot gaan, maar dat werd uitgesteld tot het einde van de juridische procedure. Het gaat nu wel gebeuren, maar er moet wel passende opvang komen.
De Wormerveerse beviel op 2 oktober van een dochter, die door de kinderrechter direct voor drie maanden onder toezicht is gesteld en voor vier weken uit huis is geplaatst in een (crisis)pleeggezin. Zij had al twee kinderen van negen, die ook uit huis zijn geplaatst en bij hun grootouders wonen. Op 12 juni werd haar woning doorzocht omdat er mogelijk vuurwapens aanwezig zouden zijn. Daarbij werden hennep en hasj gevonden in een hoeveelheid die het volgens de rechter aannemelijk maken dat ze bestemd waren ‘voor verkoop, aflevering of verstrekking’. Daar komen nog twee Meld Misdaad Anoniem-meldingen uit 2018 over drugshandel vanuit de woning en een strafrechtelijke veroordeling uit datzelfde jaar wegens overtreding van de Opiumwet bovenop. Op 22 januari 2017 werden bij een doorzoeking in het huis munitie, geld, veel telefoons, vuurwapens, meerdere soorten drugs en een weegschaal met witte poederresten aangetroffen.
Verweer
De Wormerveerse betoogde voor de rechtbank en vervolgens bij de Raad van State dat er bij het besluit om de woning drie maanden uit de roulatie te halen onvoldoende rekening is gehouden met haar belang om bij de pasgeboren baby te zijn. Parteon heeft bovendien de huurovereenkomst ontbonden, zodat ze er na de sluiting niet in zal kunnen terugkeren. Het grootste deel van de bij de politie-inval aangetroffen softdrugs was bovendien niet van haar, maar van haar toenmalige partner die om kosten te besparen altijd een grote hoeveelheid voor eigen gebruik vooruit zou hebben gekocht. Dat er niet in gehandeld werd zou blijken uit het feit dat er geen zaken als een weegschaal, verpakkingsmaterialen, contant geld of wapens zijn gevonden. De politie heeft daarnaast de woning geobserveerd maar geen aanloop vastgesteld en verschillende omwonenden verklaarden geen overlast te hebben ondervonden.
Handelshoeveelheid
De burgemeester kan een woning sluiten – een last onder bestuursdwang opleggen, in juridische termen – als daarin of vanuit het huis drugs worden verkocht, afgeleverd of verstrekt ‘dan wel daartoe aanwezig’ zijn. De enkele aanwezigheid van drugs in een pand is niet genoeg. Ligt er meer dan de door het Openbaar Ministerie vastgestelde grens van 30 gram dan worden de drugs in beginsel geacht (mede) bestemd te zijn voor verkoop, aflevering of verstrekking. Indien het tegendeel door de bewoner niet aannemelijk kan worden gemaakt, dan kan de burgemeester tot sluiting overgaan. Aantonen dat een handelshoeveelheid van 100,35 gram softdrugs toch niét bestemd was voor de handel is lastig – en dat lukte de Wormerveerse dan ook niet.
Bovendien was er op 12 november vorig jaar nog een Meld Misdaad Anoniem-melding waarin staat dat een man vanuit de woning in harddrugs handelt en is waargenomen dat ‘de man […] tientallen keren per dag de woning [verlaat] om in de straat of naast het kantoor van Parteon aan het Krommenieërpad drugs te overhandigen aan gebruikers. Ook loopt de dealer geregeld naar zijn woonadres om drugs te gaan halen, waarna een envelopje en geld worden uitgewisseld’. Dat de bij de laatste doorzoeking gevonden drugs in de rugzak van de kort daarvoor gearriveerde ex-partner zaten en de Wormerveerse daar geen weet van had, pleit haar niet vrij.
Verregaande consequenties
De sluiting van de woning zal verregaande gevolgen voor de inwoonster van Wormerveer: zij heeft nog geen vervangende woonruimte kunnen vinden, leeft van een Wajong-uitkering en staat onder bewind vanwege schulden. De sluiting van de woning en de ontbinding van het huurcontract frustreren bovendien haar pogingen om het gezag over de oudste twee kinderen terug te krijgen. Ze kan niet bij haar pasgeboren dochter zijn. En dat terwijl ze juist op de goede weg was en onder meer aan een studie was begonnen. De rechter overwoog echter dat gezien de voorgeschiedenis met drugshandel in en/of bij de woning de bewoonster zich ervan had moeten verzekeren dat er zich niet handelshoeveelheden drugs in het huis zouden kunnen bevinden. Doordat de ex-partner nog steeds een sleutel had kon hij de woning vrij in- en uitlopen. Zij nam daarmee het risico dat hij die opnieuw als uitvalsbasis voor drugshandel zou gaan gebruiken.
Passende opvang
De burgemeester heeft zich vogens de uitspraak van de Raad van State rekenschap gegeven van de gevolgen van de woningsluiting voor de minderjarige kinderen. In het advies van de externe hoor- en adviescommissie voor de behandeling van bezwaarschriften in Zaanstad van 27 augustus staat dat ook tijdens de hoorzitting de expliciete toezegging is gedaan dat de jonge moeder ‘passende opvang’ krijgt als zij geen alternatieve huisvesting heeft op het moment dat haar woning gesloten wordt. De Raad van State oordeelde daarom dat de burgemeester de woning mag sluiten, maar wel moet zorgen voor passende opvang.
