Kritiek op teruggrijpen op glyfosaat en op onderbouwing

GroenLinks, Rosa en de Partij voor de Dieren komen in verzet tegen het plan van het college om glyfosaat in te zetten tegen de uitheemse woekerplant Japanse duizendknoop. In een raadsinformatiebrief die gisteren openbaar werd gemaakt staat dat het middel dat bekendstaat onder de handelsnaam Round Up het meest kosteneffectief is ten opzichte van andere methoden, en dat de Zaanse natuur- en milieuorganisaties er in dit speciale geval geen bezwaar tegen hebben.

Dat laatste hebben het Zaans Natuur en Milieu Centrum en Kontakt Milieuhebeer Zaanstreek inmiddels ontkend en volgens de drie fracties is er wel meer mis met de informatie in de brief van het college. Zo hebben ze zelf in het door B & W aangehaalde rapport Praktijkproef bestrijding Japanse duizendknoop van de stichting Probos gelezen dat ‘wanneer de kosten afgezet worden tegen de absolute effectiviteit van de bestrijding, de methoden uittrekken en maandelijks maaien het meest kosteneffectief zijn’. Dus waarom zeggen B&W dan dat volgens Probos bestrijding met glyfosaat het meest kosteneffectief zou zijn?

Plan van aanpak

Zaanstad heeft bovendien al in november 2017 een plan van aanpak beloofd om af te komen van invasieve exoten , maar dat ligt nog steeds niet op tafel. PvdD, Rosa en GL willen daarom wel eens horen wat daar in de tussenliggende periode aan gedaan is. Andere vragen aan het college zijn:

• Het gebruik van glyfosaat kan vooral als het in het oppervlaktewater terechtkomt, schadelijke invloeden hebben op de gezondheid, zoals kanker en miskramen. Waarom vindt de gemeente het toch verantwoord om dit middel te gebruiken?
• Zijn de kosten voor de gezondheid meegenomen in verband met de kosteneffectiviteit?
• Behandeling van de Japanse duizendknoop wordt verboden langs de waterkanten. Hoe kunnen B&W garanderen dat er niets van het glysofaat in het oppervlaktewater terechtkomt?
• Het voornemen is om inwoners actief te informeren over en aan te zetten tot bestrijding van de Japanse duizendknoop. Gaat u hierbij inwoners aanzetten tot het gebruik van glyfosaat? Of gaat u juist informeren omtrent de mogelijkheden van bestrijding zonder chemische middelen?
• Sommige andere landen zijn verder met het ontmoedigen / verbieden van het gebruik van glyfosaat. Heeft u kennis genomen van de door hen gebruikte methodes ter bestrijding van Japanse duizendknoop of andere invasieve plantsoorten?
• Uit onder andere een aangenomen motie in de Tweede Kamer blijkt dat Nederland voorstander is van een totaalverbod op het gebruik van glyfosaat. Indien dit totaalverbod van kracht wordt: hoe bent u dán voornemens om invasieve plantsoorten te bestrijden? Heeft u al andere stappen gezet ter voorbereiding op zo’n totaalverbod? Zo ja: welke? De Europese Commissie heeft overigens op 27 november 2017 de toelating van glyfosaat met vijf jaar verlengd.
• Is behalve bij glyfosaatgebruikers Amsterdam en Amersfoort ook onderzocht hoe andere gemeenten in Nederland hiermee omgaan?
• Door vrijwilligers van het ZNMC en KMZ zou erkend zijn dat de Japanse duizendknoop alleen met glyfosaat bestreden kan worden. Hoe verklaart u dat het KMZ hierover niet benaderd en/of geraadpleegd is?
• Op welke termijn zou u kunnen beginnen met de volgens de stichting Probos meest kosteneffectieve methode van uittrekken en maandelijks maaien?

Zaanstad is sinds 2015 een chemievrije gemeente waar het op openbare plaatsen verboden is om Round Up te gebruiken. Milieuvriendelijke bestrijding van de Japanse duizendknoop heeft echter een verdere verspreiding van de plant niet tegen kunnen houden. Hij komt inmiddels op 45 plaatsen in Zaanstad voor – het persbericht van de gemeente sprak gisteren nog van 32 plekken – en in achttien gevallen gaat het daarbij om een plek langs het water. Vorig jaar werd 150.000 euro uitgegeven aan de bestrijding, met bedroevend weinig resultaat. De enige plek waar de Japanse duizendknoop effectief is aangepakt is op het Hembrugterrein, waar volgens de raadsinformatiebrief de toenmalige eigenaar het Rijksvastgoedbedrijf twee jaar lang op circa 5000 vierkante meter de plant heeft bestreden met Round Up. Daar is hij nu ‘zo goed als verdwenen’. In welke jaren dit speelde wordt niet gemeld.

Niet langs de waterkant sproeien

Het uitroeien van de woekerplant met glyfosaat gaat de gemeente jaarlijks zo’n 40.000 euro kosten. Om te voorkomen dat residuen van Round Up in het oppervlaktewater terechtkomen blijft het besproeien van de planten met glyfosaat langs de waterkanten verboden en mag alleen de stengel geïnjecteerd worden. ‘Op verkeersonveilige plaatsen en andere moeilijk bereikbare plaatsen zal nog steeds gemaaid worden,’ aldus het college. Waar gemaaid wordt wordt het maaisel opgezogen opgezogen om verdere verspreiding te voorkomen.

Medewerking tuincentra

Gek genoeg mag de Japanse duizendknoop die zoveel kosten en ellende veroorzaakt nog steeds worden verkocht. Volgens het college zijn inwoners nog onvoldoende bekend met de schadelijke effecten van de Japanse duizendknoop en komt die nog vaak via de GFT-container bij een composteringsbedrijf terecht, waardoor de verspreiding weer een handje wordt geholpen. Een voorlichtingscampagne wordt daarom essentieel geacht. Ook wil het college in overleg gaan met de verschillende tuincentra in de gemeente om geen invasieve soorten meer te verkopen.