Archief ‘verzetsdominee’ Jan Eikema naar de gemeente

De kansel van de Bulle- of Westzijderkerk.
De kansel van de Bulle- of Westzijderkerk.
Foto: Wikimedia / Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Het archief van dominee Jan Eikema (1895-1975), die in de Tweede Wereldoorlog vanaf de kansel van de Bullekerk preekte tegen de Duitse bezetter en tegen de jodenvervolging, wordt overgedragen aan het Gemeentearchief Zaanstad. Burgemeester Jan Hamming neemt het op vrijdag 26 april in ontvangst van zoon Heddy Eikema.

Tijdens Holocaust Memorial Day in de Bullekerk bracht de burgemeester afgelopen januari in zijn toespraak een eerbetoon aan de dominee die in zijn preken niet alleen zijn afkeuring liet blijken van de jodenvervolging, maar ook opriep tot verzet. Eikema voegde ook zelf de daad bij het woord en codeerde en decodeerde berichten tussen het verzet en de regering in Engeland.

Inspiratie

De woorden en het verzet van Eikema vormen wat mij betreft nog steeds een bron van inspiratie, een bewijs van echt leiderschap’, zei Hamming in zijn toespraak. ‘Eikema toonde leiderschap door zijn gehoor, zijn gemeente, duidelijk een richting te wijzen. Door stelling te nemen tegen het kwaad, door te pleiten voor het goede, voor een wereld die van iedereen is, voor een wereld waar vertrouwen en liefde heerst in plaats van wantrouwen en haat. En door niet alleen stelling te nemen, maar ook te handelen en in verzet te komen en anderen op te roepen dat ook te doen.’

In de Bullekerk was ook Heddy Eikema aanwezig. Hij was geroerd door de toespraak en vertelde de burgemeester na afloop dat hij het archief van zijn vader in beheer heeft en dit graag wil overdragen aan het Gemeentearchief. Die wens gaat nu in vervulling.

Ook dochter in het verzet

De 154 ordners omvatten het hele leven van Jan Eikema, van zijn eerste levensjaren tot zijn dood in 1975. Daarnaast is er wat archiefmateriaal van diens tweede vrouw Ankie Lamérus-Remelink en van zijn dochter Hanneke Eikema. Ook de laatste was betrokken bij het verzet en vervoerde aanvankelijk joodse kinderen naar onderduikadressen in Friesland. Later was ze koerierster voor het Nationaal Steunfonds. Zij werd in januari 1945 gearresteerd bij een actie waarbij ook Walraven van Hall opgepakt werd. In tegenstelling tot Van Hall overleefde Hanneke Eikema de oorlog wel.

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen