Het college heeft een uitvoeringsagenda vastgesteld met 76 projecten in het stedelijk en het buitengebied op basis van het Groen- en waterplan 2019-2023. Die plannen zijn door iedereen in te zien, maar daarnaast zijn er nog twee geheime bijlagen waarin de financiële consequenties zijn uitgewerkt en waarin te zien is voor welke projecten de financiële dekking al rond is. Wij tasten daarover dus in het duister.
Het college wil nu eerst haast maken met het aanstellen van een coördinator Groen en Water, die de ambities en projecten bij elkaar moet brengen en een coördinator klimaatadaptatie die de gemeente moet voorbereiden op de verwachte hittegolven, droogteperioden en plensbuien. Dat zijn twee halftijdsbanen die volgens de opstellers van de agenda prima met elkaar te combineren zijn.
Kleine aanpassingen
Wat betreft natuur en biodiversiteit wordt de aandacht gericht op kleine aanpassingen zoals het diervriendelijker maken van kaderanden, het aanpassen van de straatkolken voor amfibieën, de aanleg van broeihopen voor de ringslang, het bevorderen van de vismigratie (bijvoorbeeld tussen het Guisveld en het Wormer- en Jisperveld) en de aanleg van ijsvogelvoorzieningen. Ook wordt gekeken naar de mogelijkheden van drijvend groen langs de Zaanoevers en moet er meer aandacht komen voor natuurinclusief bouwen (denk aan aan nestplaatsen voor vogels of vleermuizen, groene daken of gevels en natuurspeelplaatsen).
Meer recreatie landelijk gebied
Wat het landelijk gebied betreft staat bescherming hoog in het vaandel, maar er moet wel meer ruimte voor recreatie komen: ‘Meer fietspaden en wandelpaden door het boerenland en natuurgebieden zijn gewenst om de stedeling het landschap te kunnen laten beleven. Aan de uiterste westkant van Zaanstad ligt de zone met de Kil, de Stelling van Amsterdam en de Wijkermeer, onderdeel van het OerIJ-gebied. Dit landschap heeft grote potentie om zich verder te ontwikkelen als cultuurhistorisch waardevol landschapspark met recreatievemogelijkheden en natuur,’ aldus de uitvoeringsagenda.
Van kijkgroen naar gebruiksgroen
Dat aspect komt ook terug in een van de doelstelling voor groen in het stedelijk gebied: van kijkgroen naar gebruiksgroen. De gemeente werkt aan ‘het beter bruikbaar maken van het bestaande groen voor een grotere groep gebruikers en een groter scala aan activiteiten’, wil de ‘grotere groenelementen en met name de parken’ beter bereikbaar maken door groene verbindingsroutes en de leefkwaliteit in oude, groenarme wijken verbeteren. Die verbindingszones geven nog de nodige kopzorgen, met name wegens de Zaan, de beide spoorlijnen en verbindingswegen die wat dat betreft hinderlijk in de weg liggen.
Binnenstedelijk bouwen
Op een aantal locaties zal bij het binnenstedelijk bouwen onvermijdelijk groenoppervlak verloren gaan, aldus de agenda. ‘Volgens het Groen- en waterplan wordt hiervoor in ruil een kwaliteitsimpuls gegeven aan het resterende groen. Kwaliteit wordt hier benoemd als meer gevarieerde gebruiksmogelijkheden, een hogere biodiversiteit en een hogere beeldkwaliteit. Hiermee wordt gestart in de parken. Er geldt hierbij maatwerk per park afhankelijk van grootte, ligging en functie.’ Dat leidt ook tot nieuwe parken, zoals het groengebied rondom molen De Held Jozua in Zaandam.
Natuur op afstand
Hoe groen Zaandam is is te zien op een kaart die liefhebbers van een beetje natuur in de stad niet blij zal maken. De definitie van een groenarme buurt is een plek waar geen groen aanwezig is en bewoners verder dan 500 meter moeten lopen om een groenvoorziening te bereiken. Op onderstaande kaart zijn die gebieden in zwart weergegeven. In het bruin liggen de bouwlocaties en de grotere groenvoorzieningen zijn in groen aangegeven. Kleinschalige pocket parks moeten in de toekomst zorgen voor fijne ontmoetingsplekken in elke buurt in de gemeente.
Fiets- en wandelpaden
Er zijn ook plannen voor de aanleg van flink wat wandel- en fietspaden, waarbij het idee voor de aanleg van een fiets-/wandelpad door het Westzijderveld veel weerstand heeft opgeroepen bij natuur-en milieuorganisaties. Besloten is om de haalbaarheid en wenselijkheid van dat pad in 2022 breed te onderzoeken en op basis daarvan te besluiten of het er al dan niet komt.
Daarnaast zijn er plannen voor wandel-, fiets en vaarroutes bij de toekomstige wijk Kreekrijk in Assendelft, boerenlandroutes (gemarkeerde wandelpaden), een verlenging van het Frans Marspad in Wormerveer zodat er een rondje Guisveld kan worden gemaakt, wandelpaden van Westzaan naar de Reef en van Rooswijk naar Frans Marspad en een fietspad van de Omzoom naar voetbalvereniging SVA in Assendelft.
Waterrecreatie
Verder wil de gemeente emissievrij varen stimuleren en snelheidsovertredingen op het water gaan handhaven. Dat laatste levert niet alleen veel ergernis op, maar ook schade aan de natuur en aan de oevers. Er zijn echter op dit moment onvoldoende mensen op het probleem te tackelen. Een wens is ook een doorvaart bij het Heerenhuis van de Braaksloot naar de polder Oostzaan en er wordt gedacht aan passantensteigers langs de Zaan en de Nauernasche Vaart.
