De gemeente geeft bij de wijziging van de straatnaam Hobo in Piccolo wel onderzocht of door zo’n verandering belangen van (toekomstige) bewoners geschaad zouden kunnen worden, maar heeft niet doorgevraagd naar de redenen achter de aversie tegen de oorspronkelijke naam. Dat het ging om een bij de bezwaarmakers ongewenste associatie met het woord ‘homo’ kwam daardoor niet aan het licht.
Dat blijkt volgens het college na een uitgebreid onderzoek naar de heikele kwestie, die Zaanstad landelijk op het label ‘homofobe gemeente’ kwam te staan. Nadat de Piccolo een feit was en de achtergrond aan het licht kwam, werd een klacht ingediend bij het Bureau Discriminatiezaken Zaanstreek-Waterland en was een rel geboren. In de brief van B & W aan de raad wordt overigens nog met geen woord wordt gerept over eerherstel van de naam Hobo voor wat nu de Piccolo heet. Dat is een opdracht die de raad het college heeft gegeven en komt later aan de orde.
Luisteren naar de burger
De gemeentelijke organisatie is het slachtoffer geworden van haar eigen drang om te pleasen, zo valt uit het stuk op te maken. Er was regelmatige druk van toekomstige bewoners van de Zaandamse straat Hobo op de gemeente om een andere naam te kiezen en uiteindelijk kwamen zij met een gezamenlijk schriftelijk verzoek daartoe. Dat dit werd ingewilligd ‘sluit aan bij de minder formele werkwijze die we als gemeente voorstaan, waarbij we bereid zijn om voorstellen van burgers in overweging te nemen mits anderen hierdoor niet worden geschaad,’ aldus het college.
Onaangename verrassing
Dat de toekomstige bewoners van de Hobo – en dus niet de mensen die al in een eerder gereedgekomen deel van de Hobo woonden en dat nog steeds onder die naam doen – de gelijkenis met het woord ‘homo’ een doorn in het oog was, is kennelijk op het stadhuis achteraf als een onaangename verrassing gekomen. ‘Om er achter te komen of er een feitelijke aanleiding is voor een onderzoek naar integriteit, is een uitgebreide audit gedaan om de zorgvuldigheid in de uitvoering te beoordelen,’ aldus het college. Dat gebeurde door een onafhankelijke afdeling die beveiligd is tegen mogelijke interne druk.
Geen discriminatie
Daarvoor zijn alle op de kwestie betrekking hebbende stukken geanalyseerd en is met alle betrokkenen gesproken, met als conclusie dat er geen aanleiding is gevonden voor de verdenking dat er discriminerend of verwijtbaar onzorgvuldig is gehandeld. Het onderzoek heeft wel aan het licht gebracht dat in de toekomst dieper moet worden ingegaan op de – werkelijke – motieven achter verzoeken van burgers.
Grote groep
Opmerkelijk is wel dat volgens de brief van het college ‘de groep van verzoekers groot was’. Dat was ook een overweging om akkoord te gaan met de naamsverandering, evenals het feit dat er in dat deel van de straat nog geen bewoners waren en het een nieuwe wijk betrof. ‘Inmiddels is duidelijk dat de goede inzet en bereidwilligheid van alle betrokken ambtenaren en bestuurders afgezet had moeten worden tegen een extra zorgvuldigheidscheck,’ is een harde les die door het debacle is geleerd.
Balans vinden
‘Er zitten lessen in voor alle bestuurlijk en ambtelijk verantwoordelijken en betrokkenen. Van die lessen zullen we gebruikmaken in de continue doorontwikkeling naar een nog betere balans tussen slagvaardigheid en zorgvuldigheid. Het college wil daarmee ook expliciet maken dat wij ons realiseren dat vanuit onze Zaanse visie op een inclusieve samenleving het proces rondom de straatnaamgeving geen schoonheidsprijs verdient,’ schrijven B & W nu. De POV heeft inmiddels met een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur alle stukken in de Hobo-affaire opgevraagd.
