De aanwijzing van het centrum van Zaandam (inclusief de Russische buurt) en Poelenburg als veiligheidsrisicogebieden en daarmee wijken waar preventief gefouilleerd mag worden is GroenLinks, Denk en de SP rauw op het dak gevallen. Ze willen van de burgemeester weten waarom hij de raad daar niet vooraf van op de hoogte heeft gebracht.
De drie fracties vinden het ‘spijtig’ dat Jan Hamming onlangs tijdens een raadsvergadering nog beloofde om de mogelijkheid van preventief fouilleren daar binnenkort aan de orde te zullen stellen, en nu plotseling met deze verregaande maatregel is gekomen. De aanwijzing tot veiligheidsrisicogebied stigmatiseert een hele wijk, aldus de partijen: ‘ Preventief fouilleren kan de indruk geven dat er 'iets aan de hand is', dat er wellicht een gevaarlijke situatie is. Ook kan het zijn dat inwoners bang zijn omdat ze in hun wijk opeens zonder reden op straat gefouilleerd kunnen worden door de politie. Hoe gaan de burgemeester en de politie ervoor zorgen dat er geen onrust ontstaat?’
SP, Denk en GL vragen zich af of Hamming wel begrijpt dat ook (of misschien wel juist) mensen die netjes volgens de regels leven kunnen schrikken van de mogelijkheid om zonder reden gefouilleerd te worden en willen bovendien meer duidelijkheid over de werkwijze. Hoe wordt bepaald wie er bij een actie gefouilleerd wordt? Ligt het risico van etnisch profileren niet op de loer? Wat doen de burgemeester en de politie om dit laatste te bestrijden en te voorkomen?
In het verlengde daarvan willen ze in gezamenlijke schriftelijke vragen ook weten of er op dit moment in de criminaliteitscijfers in Zaanstad al een etnische registratie plaatsheeft. ‘Onze partijen zien het preventief fouilleren als een grote inbreuk op de privacy. De afweging tussen een inbreuk op de privacy versus het bevorderen van de veiligheid moet daarom continu worden gemaakt,’ aldus Hildr Vogelesang namens GroenLinks, Elif Hotaman (Denk) en Roland van Braam (SP).
Ze willen graag tussentijds van de resultaten van de maatregel op de hoogte worden gehouden en zijn benieuwd wanneer volgens Hamming de aanwijzing geslaagd is te noemen. De aanwijzing van de veiligheidsrisicogebieden geldt voor een periode van een half jaar, maar kan die daarna nog worden verlengd en hoe vaak dan? Het zijn allemaal vragen die ze op korte termijn beantwoord zouden willen zien.