Exploitant JC Decaux stopt per 1 januari met het openbare toilet in de Damstraat in Zaandam, waarmee de stad er nóg minder krijgt dan voorheen. En Zaanstad bungelde al helemaal onderaan in een onderzoek naar de beschikbaarheid van openbare toiletten in de 50 grootste gemeenten.
GroenLinks, Denk, de SP en de Partij voor de Dieren pleiten er nu in een motie voor om het college op te dragen bij de Kadernota 2020 met een voorstel te komen voor de realisatie van een genderneutraal, rolstoeltoegankelijk en 24 uur beschikbaar toilet in het centrum van Zaandam. Een jaar geleden nam de raad al unaniem een motie aan om te onderzoeken waar in het Inverdan- en kernwinkelgebied een openbaar toilet kan komen, maar tot extra toiletten heeft dat nog niet geleid.
De vier fracties vinden een openbaar en voor iedereen toegankelijk toilet belangrijk voor de gezondheid en hygiëne van de inwoners en vrezen dat de afwezigheid daarvan mensen ervan weerhoudt om in het centrum te gaan winkelen.
Nederland als geheel loopt achter op het gebied van openbare toiletvoorzieningen, zo bleek uit een vergelijkend literatuuronderzoek van Ecorys. Zo investeert Parijs in openbare toiletvoorzieningen via een gemeentelijke verordening en nam het aantal vorig jaar toe van 400 tot 600. In Groot-Brittannië stellen gemeenten geld beschikbaar aan ondernemers die een toilet beschikbaar stellen, de Community Toilet Scheme.
In Melbourne is in de plaatselijke regelgeving opgenomen dat er maximaal 500 meter mag zitten tussen openbaar toegankelijke toiletten en in Toronto dat winkels die groter zijn dan 300 vierkante meter een apart, openbaar toegankelijk toilet voor mannen en vrouwen moeten hebben.
In de Verenigde Staten is via de Restroom Access Act geregeld dat winkels met een toilet voor hun medewerkers verplicht zijn dit ook beschikbaar te stellen aan klanten met een relevante medische aandoening.