Bureau Stevens Van Dijck heeft een voorbereidend onderzoek gedaan naar alternatieven voor de huisvesting van de Zaanse culturele organisaties die dakloos (dreigen te) raken nu het Cultuurcluster niet wordt gebouwd of die in verouderde of anderszins inadequate panden huizen. Dat gaat om forse bedragen.
Het Cultuurcluster zou ruimte bieden aan poppodium de FluX, filmhuis De Fabriek, dans- en muziekschool FluXus, de Bieb, architectuurplatform Babel en RTVI Zaanstreek, met daarnaast allerlei ondersteunende ruimten. Stevens Van Dijck liet in het onderzoek cruciale factoren als de (on)mogelijkheden met betrekking tot het bestemmingsplan, welstand en monumentale kaders buiten beschouwing gelaten en ook werden duurzaamheidsambities zijn meegenomen. Het geheel is een vergelijking van de kosten op hoofdlijnen, met een financiële bandbreedte van 20 procent.
Vijf alternatieven
Er zijn vijf alternatieven geformuleerd waarvan de realisatiekosten nader onderzocht en geraamd worden:
- De FluX herhuisvesten in een nieuwe toren op de plek van het Cultuurcluster, op een vrije kavel (bijvoorbeeld het Hembrugterrein) of in een bestaand pand (mogelijk een kerk of op het Hembrugterrein);
- Het gebouw van De Fabriek renoveren en in een extra aanbouw een premièrezaal met 110 stoelen realiseren;
- De dans en muziekschool van FluXus aan de Westzijde renoveren;
- De dans en muziekschool FluXus aan de Klaas Katerstraat renoveren;
- De dependance Hof van Zaenden van FluXus verplaatsen naar een nieuwe locatie op een vrije kavel of huisvesten in een nieuwe aanbouw aan de Klaas Katerstraat.
Wat het poppddium betreft is verder bekeken wat de consequenties zijn indien het poppodium wordt gerealiseerd in een grotere variant met een grote en kleine zaal en diverse oefenruimtes, zoals bij Hedon in Zwolle.
FluXus in eigen pand op de Figaro-locatie
De locatie is erg aantrekkelijk, aldus het rapport. Het ligt in centrum van Zaanstad, naast het station. Daarmee is het heel zichtbaar en goed bereikbaar. Bovendien zijn er veel voorzieningen dicht in de buurt wat betreft eten, drinken, hotel en parkeren. Indien het pand ook een woonbestemming krijgt zullen er mogelijk extra akoestische maatregelen getroffen moeten worden om overlast bij bewoners te beperken.
Popodium voor ruim 12 miljoen
In het Cultuurcluster was gerekend op één zaal tot 650 bezoekers, kanto(o)r(en) en een muziekcafé van rond 100 vierkante meter, voor de prijs van 8.500.240 euro. Berekend werd dat een groot poppodium met een grote zaal voor 850 en een kleine voor 200 bezoekers daar 12.103.848 euro gaat kosten.
Er is ook gekeken naar het inbouwen van het poppodium in de leegstaande voormalige OLV-kerk uit de zestiger jaren in Poelenburg. Die bestaat uit de voormalige kerkzaal, een balkon op de eerste verdieping en een aanbouw (de voormalige pastorie) met een totale bruto vloeroppervlakte van 1604 vierkante meter. ‘Dit is theoretisch te weinig om het programma conform het Cultuurcluster te huisvesten, maar de kerk biedt wel de mogelijkheid tot een poppodium. De zaal zal waarschijnlijk ruimte kunnen bieden aan ongeveer 500 – 600 gasten,’ aldus de onderzoekers.
Voor het Pascal Zuid en de Paus Johannesschool zou een poppodium op deze plek geen problemen moeten geven, maar dat ligt anders voor de huizen aan de zuidzijde. Daar zullen maatregelen getroffen moeten worden wat betreft geluidisolatie. Bij een doos-in-doosconstructie in kerk worden de kosten geraamd op 5.683.152 euro.
De Fabriek
Het huidige gebouw van De Fabriek is in redelijke staat en functioneert naar behoren, constateren de schrijvers van het onderzoeksrapport. In hun variant wordt De Fabriek gerenoveerd en aan de rechterkant uitgebreid met een extra zaal, zodat het filmtheater vergelijkbaar is met het programma zoals eerder was opgenomen in het ontwerp van het Cultuurcluster. De extra zaal gaat ten koste van de zestien parkeerplekken die er nu zijn. De kosten worden geraamd op 4.518.442 euro.
Muziekschool Westzijde
De muziekschool van Fluxus aan de Westzijde 148 zou in het Cultuurcluster 1800 vierkante meter meer ruimte krijgen dan ze nu heeft. Om die extra ruimte ook aan de Westzijde te vinden wordt voorgesteld te onderzoek of een dakopbouw aan de voorzijde van het gebouw mogelijk is. Die bestaat nu uit een verdieping.
De renovatiekosten voor de Westzijde vallen een stuk lager uit dan voor de overige renovatieprojecten (Klaas Katerstraat, De Fabriek en de kerk). Het pand is veel jonger – begin jaren 90 – en verkeert in betere staat. Het heeft een beter geïsoleerde gevel en dak en is al voorzien van een klimaatinstallatie. Bovendien hoeft hier geen kostbare doos-in-doos-constructie te worden ingebouwd en kan de indeling blijven zoals deze is. De kosten voor renovatie, zonder daarbij de extra verdieping mee te nemen, worden geraamd op 2.349.506 euro.
FluXus aan de Klaas Katerstraat
De afdeling Beeldende Kunst & Digitale media van FluXus is ondergebracht aan de Klaas Katerstraat 7B in een voormalig schoolgebouw uit begin vorige eeuw. Het pand bestaat uit twee verdiepingen met elk vier lokalen en een zolder. Die laatste ruimte is in gebruik als werkplaats en voor opslag.
Het huidige pand heeft geen klimaatinstallatie en de gevels en het dak zullen geïsoleerd moeten worden. De vele toiletten kunnen worden gesloopt en daarvoor zouden op de begane grond en de eerste verdieping een kleinere toiletgroepen terug kunnen komen om exrea ruimte te creëren. De kosten worden geraamd op 3.934.523 euro.
Hof van Zaenden
Wat theater en dans betreft heeft FluXus nu aan Hof van Zaenden 65 circa 923 vierkante meter. Het pand bestaat uit twee grote danszalen, kantoren, een kantine en kleedruimten. In het nieuwe Cultuurcluster zou Theater & Dans rond 978vierkante meter krijgen. Bij herhuisvesting in een bestaand pand dat weinig ingrepen behoeft en dat niet ouder is dan vijf jaar, worden de kosten geraamd op 1.888.786 euro.
Een nieuwe aanbouw aan de rechterzijde van het pand, op het schoolplein, van zo’n 110 vierkante meter kan worden gebruikt voor een extra danszaal. Wordt die aanbouw gerealiseerd, dan komen de totale kosten van de renovatie uit op 4.660.328 euro.
Relatief lage kosten
Opmerkelijk is dat Stevens Van Dijck constateert dat het ontwerp van het Cultuurcluster, dat ten tijde van het onderzoek nog op tafel lag, tegen relatief lage kosten gebouwd kon worden. ‘Het huidige ontwerp van het Cultuurcluster heeft een redelijk vergelijkbaar ambitieniveau met andere cultuurgebouwen die zijn gerealiseerd. De materialisering is enerzijds complex door de diversiteit en de detaillering, maar anderzijds is het afwerkingsniveau gemiddeld en niet zeer hoogwaardig of kostbaar.’
‘In combinatie met de efficiënte indeling en de gunstige verhoudingen van het gebouw zijn de bouwkosten per vierkante meter vloeroppervlak betrekkelijk laag.’
