Pilot met vroegtijdig opsporen lachgascilinders in afval

Het kabinet stelt 450.000 euro beschikbaar voor een pilot rond innovatieve technieken om (illegale) lachgascilinders in afvalstromen op te sporen en te verwijderen. De sector heeft te maken met ontploffende cilinders in vuilniswagens en in verbrandingsovens. Bij de afvalbrengstations van HVC zijn ze daarom gratis en anoniem in te leveren .

Het probleem blijft desondanks bestaan en één van de oplossingen is het tijdig kunnen opsporen en verwijderen van lachgascilinders. Met de pilot wordt dit verder onderzocht. De ontploffingen kunnen zorgen voor schade aan installaties en kunnen ook risico’s vormen voor personeel. Uit monitoring blijkt dat het aantal gebruikers van lachgas flink is gedaald. Onder uitgaande jongeren daalde het gebruik van 35,2 procent in 2020 naar vijftien procent in 2023. Ook geeft de helft van de jongeren die nog lachgas gebruiken aan dat het moeilijker is om er aan te komen.

Met deze groep mensen wordt gericht gecommuniceerd over de gevaren van het gebruik van lachgas én het onjuist weggooien van cilinders. Dat gebeurt via de kanalen van het Trimbos-instituut, met onder meer de inzet van social media. Ook is er communicatiemateriaal voor jongeren- en veldwerkers die direct in contact staan met de doelgroep. De afvalsector roept op tot statiegeld, maar dat is niet mogelijk op een illegaal product. De verkoop en het bezit van lachgas is immers verboden. Gemeenten kunnen er wel voor kiezen om (tijdelijk, gedurende de pilot) een inleverpremie in te voeren.

Het kabinet heeft dit altijd afgeraden omdat het gevaarlijk gedrag kan stimuleren en drugsgebruik kan normaliseren. Tegelijkertijd heeft het kabinet ook oog voor de lastige situatie bij afvalverwerkers. Het kabinet heeft daarom begrip voor gemeenten die tijdelijk overgaan tot het invoeren van een inleverpremie, in afwachting van een duurzame oplossing voor de problematiek.