De Hoge Raad heeft zowel het cassatieberoep van de Belangenvereniging Erfpacht Zaanstad als dat van de gemeente afgewezen. Het arrest van begin deze maand kwam eerder dan verwacht, maar de uitslag van de juridische strijd is niet verrassend gezien het advies van de Procureur-Generaal.
De eerdere uitspraken in deze kwestie blijven daarmee in stand. De kwestie draait – in een notendop – om een beleidswijziging van Zaanstad in 2007, waardoor erfpachters die de grond bij hun huis wilden kopen opeens fors meer gingen betalen. Het gerechtshof in Den Haag oordeelde dat dit op zich niet onrechtmatig was, maar ook dat de gemeente fout zat door geen overgangsregeling aan te bieden. Bovendien werden de zittende erfpachters niet persoonlijk geïnformeerd over de (aanstaande) verandering van de spelregels en ook dat was onrechtmatig. De Hoge Raad hoeft niet te motiveren waarom hij tot de conclusie is gekomen dat dit de juiste interpretatie van de rechtsregels is.
Oude en nieuwe erfpachters
Met het arrest van de Hoge Raad is komen vast te staan dat er voor de erfpachters die in 2007 nog geen erfpachter waren niets verandert. Zij vallen onder het nieuwe beleid waarvan ze bij de aankoop van hun woning op de hoogte waren. Zittende pachters die zich in 2007 onheus behandeld voelden hebben hun recht gehaald. Wat nu? Bij de goedkeuring van het nieuwe beleid door de gemeenteraad werd ook overgangsbeleid aangenomen waarin de verhoging van de grondprijs in vier stappen van 25 procent zou plaatsvinden. De belangenvereniging acht het redelijk om aan te nemen dat gezien de enorme verhoging die de gemeente doorvoerde ‘de betreffende erfpachters direct na ontvangst van de brief een aanbod zouden hebben gevraagd en zouden zijn overgestapt al voor de eerste fase van het overgangsbeleid zou zijn ingegaan’. Die mogelijkheid kregen ze echter niet en daarvoor is Zaanstad nu zoveel jaren later op de vingers getikt.
Minnelijke schikking?
Deze erfpachters zullen door de gemeente gecompenseerd moeten worden en de BEZ wil met de gemeente in gesprek over een minnelijke regeling. ‘Mocht die regeling kunnen worden bereikt, dan kunnen de betreffende erfpachters beslissen of zij daarvan gebruik wensen te maken of dat zij zelf naar de rechter stappen om een (mogelijk hoger) schadebedrag te verkrijgen. Mocht de regeling niet worden bereikt, dan zullen de betreffende erfpachters, al dan niet middels inschakeling van hun rechtsbijstandsverzekering of een advocaat, individueel de gemeente op vergoeding van de schade moeten aanspreken,’ aldus de behartiger van hun belangen. In dat laatste geval zal immers per geval moeten worden vastgesteld wat de schade precies is.
