Overmorgen wordt naast de raadsverkiezingen ook het raadgevend referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten – ook wel bekend als de tap- of sleepwet – gehouden. Die wordt op 1 mei van kracht.
Hij maakt het mogelijk dat de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) grote hoeveelheden internetverkeer via de kabel aftappen. Zo kunnen ze ‘de toenemende dreiging in kaart brengen en de nationale veiligheid en de democratische rechtsorde blijven beschermen’.
De Kamer stemde dus TEGEN amendement om medische data die onder het beroepsgeheim vallen uit de sleepwet te houden https://t.co/Sr3df55PxQ
Oftewel: met de sleepwet willen diensten 'gericht' in onze medische gegevens gaan rondneuzen…#sleepwet #zorg
Stem 21.3 TEGEN de sleepwet! pic.twitter.com/Wo4HQgCsYy
— Matthijs Pontier (@Matthijs85) March 12, 2018
De diensten kunnen alleen zien wie met wie in contact staat. De inhoud van de communicatie kan pas vele stappen later worden ingezien. Gegevens die ‘relevant’ zijn, mogen tot drie jaar worden bewaard. Toegang tot de kabel is volgens de diensten noodzakelijk om de contacten van terroristen en andere gevaarlijke personen in kaart te brengen en om cyberaanvallen beter te kunnen onderzoeken.
Critici vinden dat de wet de privacy van burgers schendt. Informatie van ‘onschuldige burgers’ zou als bijvangst verzameld kunnen worden met een ‘sleepnet’: ‘Zo mag een hele wijk afgeluisterd worden wanneer er een verdacht persoon in woont.’
Tijdens het optreden van minister Ollongren in #Nieuwsuur werden wat pijnlijke onjuistheden over de #sleepwet herhaald. We zetten de feiten weer even op een rij: https://t.co/mn8JeOIPQE pic.twitter.com/7BxAGn3qw7
— Bits of Freedom (@bitsoffreedom) March 14, 2018
Volgens mensenrechtenorganisatie Amnesty International sluit de wet niet uit dat (bulk)informatie wordt gedeeld met repressieve regimes. Het gevaar bestaat dat samenwerking met buitenlandse geheime diensten leidt tot schending van mensenrechten. ‘Het werk en het leven van activisten, journalisten en oppositieleden kan zodoende door het handelen van Nederland in gevaar komen.’
Ook al heb je niets te verbergen, dan nog is het dood eng en misschien zelfs wel levensgevaarlijk dat de Big Brothers van #Ollengren #D66 (boek 1984 wordt zo realiteit) alles van je kunnen horen, lezen en volgen, daarom stem ik tegen #sleepwet bij #Referendum2018, jij…. pic.twitter.com/ahks0bPDCB
— Johan Derksen (@Derksen_Gelul) March 17, 2018
Tientallen (politieke) partijen en organisaties zien vooral op het gebied van privacy haken en ogen. Het referendum is een initiatief van vijf bezorgde studenten uit Amsterdam. Nadat het tv-programma Zondag met Lubach er vorig jaar aandacht aan had besteed, ging het hard met de handtekeningen.
https://twitter.com/E_Hunyadi/status/974980364656668672
De AIVD, die zichzelf een ‘informatiefabriek’ noemt, snapt de zorgen over de vergaande bevoegdheden. ‘Maar het is noodzakelijk om Nederland te beschermen tegen landen, organisaties en personen die het op ons gemunt hebben.’
Anderzijds is de privacy en veiligheid van burgers door deze wet juist beter beschermd, stelt een woordvoerder. ‘Er is extra controle en toezicht ingebouwd. Voordat er iets verzameld of bekeken mag worden, heeft de minister twee keer een handtekening moeten zetten en heeft ook een onafhankelijke commissie het onderzoek moeten goedkeuren.’
Massaal aftappen niet haalbaar door krap budget. #inlichtingenwet #sleepwet https://t.co/xZKnBICDBr #FD pic.twitter.com/aPl84I6fK5
— Hella Hueck (@hellahueck) March 19, 2018
De term ‘sleepnet’ doet volgens de woordvoerder geen recht aan de werkelijkheid. ‘Het verzamelen van data gebeurt juist heel gericht.’ Hij wijst er bovendien op dat 98 procent van de verzamelde data meteen wordt verwijderd.
Vanavond in @eenvandaag: interview met @MinPres Mark #Rutte over de #sleepwet. 18.15 uur, NPO1.
— Hein Bruinewoud (@HeinBruinewoud) March 19, 2018
Uit afluisterstatistieken die het kabinet voor het eerst openbaar heeft gemaakt, blijkt dat de AIVD en MIVD van 2002 tot 2017 vijf keer zoveel zijn gaan aftappen. Dat is ‘verhoudingsgewijs eigenlijk relatief overzichtelijk’, zei minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken daarover.
De afluisterstatistieken waren tot dusver geheim. Het gaat om telefoon-, internet- en microfoontaps. Het ministerie benadrukt dat het dus niet om het aantal verdachten gaat.
