De verenigingen Zaans Erfgoed en Historisch Zaandam maken bezwaar tegen de plannen voor het terrein van Hilko en adviseren het college om eerst nader onderzoek te doen naar mogelijkheden voor het behoud en de transformatie van het zogeheten Mazzoni-gebouw van het Hilko-complex en van de voormalige verffabriek Evert Koning & Co.
Ze zijn tegen de sloop van de beide industriële gebouwen en wijzen erop dat het beleid van Zaanstad erop gericht is dit erfgoed zoveel mogelijk te behouden. ‘We vinden de argumentatie om deze panden te slopen onvoldoende onderbouwd en de procedure onvoltooid. Het Mazzoni-gebouw maakt deel uit van de voormalige Hilko-fabriek.’ Onderzoek naar de cultuur-historische waarde van de Hilko-panden wees uit dat het Mazzoni-gebouw wat dat betreft hoog scoort. ‘De onderzoeker heeft in de analyse nadrukkelijke aanbevelingen gedaan voor behoud en herbestemming. Waarom is hier geen opvolging aan gegeven?’
Criteria afwegen
Bij sloop-nieuwbouwplannen geldt een afwegingskader met tien criteria, zodat dat de vele verschillende aspecten die dan een rol spelen integraal worden afgewogen. Eén van die tien is cultuurhistorie, maar er is volgens de twee verenigingen niet inzichtelijk gemaakt waarom een pand dat net als de Zeepziederij een hoge waarde monumentenwaarde heeft gekregen toch moet sneuvelen.
Lappendeken
Het argument om de fabriek van Evert Koning te slopen is dat het pand een lappendeken is van aan- en opbouwen uit diverse bouwperioden. Maar ‘dat is eerder een argument voor behoud van het pand dan voor sloop.’ stellen Zaans Erfgoed en Historisch Zaandam. ‘Een dergelijke lappendeken is juist kenmerkend voor industriële panden. Er is bij deze panden sprake van permanente verbouwingen. Het industriële verleden van Zaanstad is niet in een bouwperiode te vatten.’ Aan de Oostzijde is bovendien zeer weinig bewaard gebleven van de kenmerkende industriële panden.
Ongebruikelijk
Zaanstad kan het zich niet veroorloven de laatste authentieke fabrieken te ruimen, aldus de zienswijze. Dat de transformatie naar een woonfunctie voor de beide panden praktisch onuitvoerbaar zou zijn wordt ‘een zeer ongebruikelijk standpunt in Zaanstreek’ genoemd. ‘Het betreffende pand kijkt notabene uit op de voormalige Honig-fabriek, waarbij het herbestemmingsontwerp met industriële gelaagdheid is doorgevoerd.’ Ook Meneba terrein en de voormalige Zwaardemaker-fabriek zijn voorbeelden van gerealiseerde goede wil op dit gebied.
