Dat Familiehulp het mes heeft gezet in de uren huishoudelijke hulp voor zorgbehoevende inwoners is een gevolg van loonsverhogingen voor het personeel, antwoordt het college op vragen van de Partij voor Ouderen en Veiligheid. De organisatie kan daardoor de met de gemeente gemaakte afspraken niet langer nakomen en heeft Zaanstad begin maart met die boodschap verrast. Hoeveel mensen er al de dupe van zijn geworden is onbekend.
Wat Familiehulp precies heeft geschreven wordt niet openbaar gemaakt, omdat de notitie die naar het stadhuis werd gestuurd bedrijfsgevoelige informatie bevat over zaken als de ontwikkeling van de omzet, het klantenbestand en kostprijsberekeningen. Het college meldt wel dat Familiehulp vorig jaar nog akkoord ging met de tarieven voor dit jaar: ‘De zorgelijke toon van de notitie was in die zin nieuw voor ons.’
Hogere tarieven
De CAO-stijging van de loonkosten en een verplichte herindeling van de loonschalen van de medewerkers leidde er volgens Familiehulp toe dat veel aanbieders van huishoudelijke hulp niet langer hetzelfde aantal uren hulp kunnen leveren voor de geldende tarieven: die moeten omhoog. Ook zouden ‘in een aantal gevallen de indicaties niet meer passend zijn’ omdat de hulpvraag groter is geworden. Dan volgt een herbeoordeling door het Sociaal Wijkteam, maar wat dat concreet voor gevolgen heeft gehad wordt niet duidelijk uit de antwoorden van het college. Dat met een toenemende vergrijzing de vraag eerder toe- dan afneemt lijkt echter een ontwikkeling die onmogelijk als een verrassing kan zijn gekomen.
Prestatiearrangementen
Op zich is het schrappen van uren voor zorgbehoevende inwoners geen probleem, aldus het college, omdat het ‘inkoopmodel’ uitgaat van ‘resultaatsturing in plaats van sturen op geleverde uren’. Deze ‘prestatiearrangementen’ in plaats van een urenadministratie maken het nu onmogelijk om snel inzicht te krijgen in de mate waarin Familiehulp heeft bezuinigd op de geleverde zorg. Dat inwoners niet blij zijn met het resultaat en eerder aan wanprestatie denken is echter een signaal dat inmiddels ook de gemeente bereikt heeft.
85-plussers
De POV maakte zich met name zorgen over gekorte uren voor 85-plussers en leefde in de veronderstelling dat er een afspraak was dat zij in elk geval uitgesloten zouden zijn van een eventuele vermindering van de huishoudelijke hulp. Dat blijkt een misvatting: in 2013 werd besloten dat dit alleen zou gelden voor inwoners die op 1 januari 2016 85 jaar of ouder waren en niet voor de nieuwe instroom vanaf 2016. ‘De nieuwe instroom van 85-jarigen zijn namelijk gewend aan de resultaatgerichte werkwijze,’ schrijft het college.
Verwachtingen versus de praktijk
De verwachting was dat aanbieders in de praktijk ‘in elk geval een volledige zorg zouden blijven leveren gekoppeld aan een om en nabij gelijke tijdsinzet’. Maar het lijkt er nu op dat ‘mogelijk ook inwoners uit deze overgangsgroep vanaf 2019 minder tijdsinzet krijgen.’ Dat wordt onderwerp van onderzoek. Er zijn in Zaanstad momenteel 304 inwoners die op 1 januari 2016 85 jaar of ouder waren en die huishoudelijke hulp krijgen. ‘We weten niet of, en zo ja in welke mate, deze inwoners minder tijdsinzet ontvangen dan voor 2016. Aanbieders hebben hier geen aparte administratie van bijgehouden,’ zo heeft de POV te horen gekregen.
