Zorg over status Rijksmonumenten Zaanse Schans bij aanwijzing als openluchtmuseum

Het aan de openbaarheid onttrekken van de Zaanse Schans om de invoering van betaalde entree mogelijk te maken kan kwalijke gevolgen hebben voor de van status van de Rijksmonumenten in het wijkje. Op de Schans staat ook de uit ongeveer 1634 daterende oliemolen De Os en de eigenaar en bewoner van dat erfgoed vreest onvooziene gevolgen als het plan doorgaat. 

'De molen heeft altijd op deze plek gestaan en is evenzogoed beeldbepalend in de molenrij van de Zaanse Schans. Ik tracht De Os zo origineel mogelijk voor het nageslacht te behouden en ben niet aangesloten bij toeristische activiteiten zoals de andere monumenteneigenaren in het gebied. Om die reden heb ik ook geen aansluiting bij het opgetuigde exploitatiemodel. Wat mij verontrust is het mogelijke verlies van de Rijksmonumentenstatus van de hoogst zeldzame gebouwen, in dit kader in het bijzonder mijn zeventiende eeuwse molen,' schrijft hij aan de gemeenteraad. Deze status moet gebouwen beschermen door onder meer subsidies voor onderhoud.

Aanleiding

Gebouwen in de openluchtmusea in Arnhem en Enkhuizen hebben geen monumentenstatus en recent is door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een poging gedaan om een molen die was overgeplaatst naar een openluchtmuseum van de monumentenlijst af te voeren, aldus de brief aan de raad. Het verlies van de bescherming is een financiële aderlating en daarmee een directe bedreiging voor de instandhouding van een pand.

'Hier ontstaat mijn grote zorg. De monumentenlijst is een levend document. Deze wordt aangevuld met ‘nieuwe’ monumenten en bij bestaande monumenten kan het belang van de status altijd opnieuw worden afgewogen. Dit vormt een serieus risico voor de duurzame instandhouding van ons Zaanse erfgoed op de Schans. Mij is bij een voorlichting over de plannen door ambtenaren niet gebleken dat hiernaar op enig moment onderzoek is gedaan. Het risico is niet gesignaleerd, noch onderzoek gedaan naar de gevolgen ervan.' De moleneigenaar roept de gemeenteraad op op dit aspect nader te laten onderzoeken.