Rosa wil eigenaren van leegstaand erfgoed aanpakken vanwege branden

Rosa maakt zich zorgen over de recente branden in de leegstaande Meneba-fabriek en het steeds verder aftakelende gemeentelijke monument Jan Dekker in Wormerveer. In het Meneba-complex was het al de zesde brand binnen een jaar tijd en bij Jan Dekker werd afgelopen zomer ook al eens ingebroken. Wat kan Zaanstad doen om herhaling te voorkjomen?

'Naar het zich laat aanzien was er bij de incidenten van vorige week geen sprake van criminaliteit of vandalisme, maar van een onbeheersbaar geworden vuurtje, gestookt door personen die het warm probeerden te krijgen. Panden die lang leegstaan worden immers in toenemende mate gebruikt door daklozen, zeker in deze koude periode van het jaar,' schrijft fractievoorzitter Hans Kuyper in vragen voor het college, die morgenavond aan de orde komen. Dat vormt echter ook een bedreiging voor Zaans erfgoed.

Illegale bewoning

Vanmorgen werd het illegale gebruik nog eens bevestigd toen het Leger des Heils, de politie, de gemeente en de projectontwikkelaar op het Meneba-terrein aanwezig waren en 'met zachte hand' de mensen die daar verbleven hebben weggehaald, schrijft dorpsreporter Michel Schermer op Facebook. De bewoners zijn naar de dagopvang in de Verkadevilla gebracht om ze vanuit daar verder te helpen. In het pand zouden diverse vermoedelijk gestolen goederen zijn aangetroffen.

Geen blaam gemeente

'In de publieke opinie klinkt vaak het verwijt dat de gemeente te traag zou handelen, waardoor panden nodeloos lang ongebruikt blijven. Dat zal ongetwijfeld wel eens voorkomen. Maar in het geval van het Jan Dekkerpand en het complex van Meneba is dat zeker niet het geval. Voor Meneba is alle papierwerk afgehandeld, het werk was al begonnen, maar werd maanden geleden door de ontwikkelaar opgeschort. En de huidige eigenaar van het Jan Dekkerpand heeft nog geen bouwaanvraag ingediend,' weet Kuyper.

Wettelijke mogelijkheden

'Dat deze gebouwen leeg staan is dus niet aan de gemeente te wijten en dat er brand in ontstaat natuurlijk al helemaal niet, maar Zaanstad heeft wél een zorgplicht. Die geldt voor de waardevolle fabriekspanden in het Meneba-complex, die immers in de overeenkomst met de ontwikkelaar expliciet als te behouden zijn aangemerkt, en al helemaal voor het Jan Dekkerpand dat sinds 2017 een gemeentelijk monument is. De gemeente heeft daarnaast zowel onder de Omgevingswet als onder de voormalige Erfgoedwet de mogelijkheid sancties op te leggen aan eigenaren die zich niet houden aan hun wettelijke instandhoudingsplicht. Gezien al het bovenstaande, en uit ongerustheid over het lot van ons leegstaand erfgoed in de nabije toekomst' heeft Rosa een aantal vragen.

Vragen

De belangrijkste is wellicht wat het college gaat doen om leegstaand erfgoed te beschermen. Overweegt Zaanstad om eigenaren te bewegen om panden in stand te houden en om te handhaven als zij deze verplichtingen niet nakomen? En heeft de gemeente genoeg slagkracht - juridisch, budgettair en qua personeel - om het monumentale deel in onze omgeving te beschermen tegen bedreigingen?