Houten wevershuisje uit de zeventiende eeuw gemeentelijk monument

Het college heeft het zeventiende eeuwse pand aan de Heiligeweg 111 in Krommenie aangewezen als gemeentelijk monument. Het huis was vroeger een wevershuis en erachter stond een houten weefschuur.

In de zeventiende en achttiende eeuw floreerde de zeildoekweverij in het noorden van de Zaanstreek en met name in Krommenie, Krommeniedijk en Assendelft, vooral bij de mensen thuis. Zo ook in het pand aan de Heiligeweg. Het werd door twee families of eigenaren bewoond. Halverwege de huidige woonkamer zat een scheidingswand. De gevels zijn afgewerkt met houten delen en aan de achterzijde is nog de oude makelaar aanwezig. Het wevershuis is één van de zeer weinige overgebleven woningen uit de zeventiende eeuw. Kleinschalige Zaanse houtbouw langs een pad - de Heiligeweg is van oorsprong een kerkenpad - is zeldzaam. 

Al vermelding in 1655

Het bouwjaar van het pand is onbekend, maar de woning wordt al in het Maatboek van het jaar 1655 vermeld. In Maatboeken werd de oppervlakte van iemands onroerend goed vastgelegd ten behoeve van het heffen van OZB. Het huis is door verschillende wevers bewoond geweest. Naast wevers woonden er in het huis onder andere een winkelier, een kunstschilder, een arbeider en een timmerman. Met zo'n lange geschiedenis is de woning uiteraard niet meer geheel in originele staat. 

Gemeente Zaanstad

Zo is in 1994 de aangekapte houten aanbouw aan de achterzijde vervangen door een diepere stenen aanbouw met plat dak. Na verloop van tijd zijn de gevelopeningen in de rechter zijgevel komen te vervallen en ook de gemetselde schoorsteen en de houten makelaar aan de voorzijde zijn weggehaald. De rabatdelen zijn vervangen en daarbij zijn in de voorgevel ter hoogte van de begane grond de houten delen gewijzigd naar horizontale houten delen. In de beide dakvlakken zijn dakramen geplaatst en in het rechter dakvlak kwam een aangekapte dakkapel. Ook de gevelindeling is veranderd: op de begane grond kwamen drie gekoppelde ramen en een smallere entree, en op de verdieping een groter raam.

Gemeente Zaanstad

Heiligeweg 111 in 1953 met rechtsachter de weefschuur (foto van een schilderij van Piet Clijnk).