Gedwongen vertrek Kempenaars uit De Kat leidt tot verbijstering in de politiek

In de gemeenteraad is er nog niet over gesproken en dat het doorgaat is nog allerminst zeker, maar in de politiek is er al volop reuring over het plan van het college om van de Zaanse Schans een betaalde toeristische attractie te maken. En hoewel deze vorm van financiële houdbaarheid voor het historische wijkje aan de Zaan dus vooralsnog niet meer dan een schot voor de boeg is, zijn de eerste slachtoffers al gevallen: molenaarsfamilie Kempenaar moet na meer dan vier decennia verfmolen De Kat verlaten.

Lokaal Zaans en Democratisch Zaanstad hebben beide een waslijst aan vragen over het voornemen dat onlangs naar buiten kwam en dat meteen op een onverzettelijk 'nee' van de ondernemers stuitte. Zij zien geen toekomst in een afgesloten enclave waar per persoon 17,50 euro moet worden neergeteld voor een entreekaartje - inwoners van Zaanstad en Wormerland uitgezonderd, volgens de eerste plannen. Die zijn in elkaar getimmerd door de erfgoedpartijen en kregen de goedkeuring van wethouder Wessel Breunesse, na jarenlang geruzie tussen de verschillende belanghebbenden op de Schans over een toekomstbestendig verdienmodel. De gekozen richting is een rigoreuze breuk met het verleden - en controversieel.

Erfgoedpark

In de toekomstvisie voor het wijkje dat is opgesteld door de erfgoedpartijen wordt al gesproken over het Erfgoedpark Zaanse Schans, onder de alarmerende kop 'Red de Zaanse Schans'. In die verkenning zijn de ondernemers en in mindere mate de bewoners vrijwel onzichtbaar en draait het slechts om het erfgoed en dan met name de molens. Maar 'de Zaanse Schans is opgezet als een openbare woon-werkbuurt. Dit is altijd de instelling en kernwaarde van de Zaanse Schans geweest. Waarom wordt er nu door het college van de fundamenten van de Zaanse Schans afgeweken door te kijken naar (partiële) onttrekking uit de openbaarheid en daarmee volledig in te gaan tegen de identiteit van de Zaanse Schans,' wil DZ bijvoorbeeld weten. 

De Kat versus museum

Dat Vereniging de Zaansche Molen nu al heeft aangegeven de familie Kempenaar uit De Kat de zetten is zowel DZ als Lokaal Zaans finaal in het verkeerde keelgat geschoten. In zekere zin zijn ook molenaar Piet Kempenaar en diens zoon Robbert en hun echtgenotes erfgoed: zij geven hun molen immers door hun activiteiten een dimensie die ver uitstijgt boven een sfeervol panorama. Hoe kijkt het college aan tegen de exploitatie van molen De Kat, met 180.000 betalende bezoekers per jaar, versus de exploitatie van het Zaans Museum dat nog niet de helft van dat aantal haalt en dus het hoofd financieel niet boven water kan houden, vraagt raadslid Jos Kerkhoven. 

'De familie Kempenaar geeft, net als andere ondernemers op de Zaanse Schans, aan dat er van gezamenlijkheid geen sprake is als het gaat om de nieuwe plannen,' schrijft hij ook. En 'hoe kan De Zaansche Molen stellen dat het ‘zakelijk belang’ voorop staat bij de beslissing die heeft geleid tot het gedwongen vertrek van de familie Kempenaar, terwijl De Zaansche Molen, als hoofddoelstelling claimt te hebben erfgoedbescherming?'