Al sinds 2020 zijn er in Zaanstreek - Waterland onvoldoende artsen om de algemene infectieziektebestrijding, waaronder seksueel overdraagbare aandoeningen, uit te voeren. De regionale GGD heeft daarom in 2024 de samenwerking met de collega's in Amsterdam gezocht en sinds maart dit jaar kunnen inwoners van Zaanstad in Amsterdam terecht met soa-gerelateerde klachten. De overeenkomst heeft een looptijd van tien jaar.
Amsterdam heeft jaarlijks ruimte voor 1200 consulten voor inwoners van Zaanstad. Inwoners Zaanstreek - Waterland met en zonder soa-klachten kunnen voor een consult en behandeling bij de hoofdlocatie in Amsterdam terecht. Cliënten met complexere soa-gerelateerde klachten kunnen alleen door een aanwezige arts behandeld worden.
De GGD Amsterdam houdt daarnaast sinds afgelopen maart structureel één dagdeel per week spreekuren voor jongeren uit Zaanstreek – Waterland met vragen. Zij kunnen op de GGD-locatie in Zaandam door verpleegkundigen getest worden mits ze geen soa-gerelateerde klachten hebben. De algemene tendens is echter dat laagdrempelige consulten afnemen terwijl de complexere consulten, die meer tijd vragen, toenemen. Het gevolg is dat de wachtlijsten lang zijn.
De verwachting is dat er vanaf volgend jaar wordt bezuinigd op de Regeling Aanvullende Seksuele Gezondheidszorg (ASG). 'Het is dus niet realistisch om te onderzoeken of de GGD extra consulten beschikbaar kan stellen. Daarnaast is het momenteel niet rendabel om een Amsterdamse arts wekelijks in Zaanstad te laten werken om inwoners met soa-klachten te behandelen. Naast het artsentekort in Amsterdam is de vraag naar consulten van Zaanse inwoners met soa- klachten te laag. Wachten tot er voldoende cliënten zijn met klachten, bijvoorbeeld een maand, is niet wenselijk. Deze mensen met klachten moeten zo snel mogelijk gezien worden,' aldus een brief van het college aan de raad.
Zaanstad blijft daarom met de GGD-en in gesprek om ervoor te zorgen dat de wachtlijst 'proportioneel' blijft. De twee gezondheidsdiensten gaan daarnaast samen bespreken hoe ze over de wachtlijst gaan communiceren zodat inwoners weten waar ze aan toe zijn. 'Daarnaast houdt de GGD Zaanstreek - Waterland gedurende de contractperiode een vinger aan de pols om te kijken of het reëel is om een vacature uit te zetten voor een arts die in Zaanstad werkzaam is.'
Intussen wordt wordt meer ingezet op preventie en het bereiken van kwetsbare doelgroepen zoals jongeren, sekswerkers en homoseksuelen. Het beschikbaar stellen van gratis zelftesten op de poli in Zaanstad voor inwoners die niet in staat zijn om naar Amsterdam te reizen is niet mogelijk in verband met het retourneren van de testen. Wat ook niet helpt is dat de landelijke stimuleringsregeling Gezonde school Relaties & Seksualiteit vanaf het nieuwe schooljaar is afgeschaft. Scholen zijn nu zelf aan zet om het onderwerp op te pakken.