De gemeente steekt de komende jaren rond dertien miljoen euro per jaar in de vervanging van riolen. Maar op de begroting van volgend jaar bedragen de kapitaallasten voor het beheer van de riolering alleen al 11,3 miljoen euro – de helft van de totale uitgaven om het systeem op orde te houden.
Nu is er een meevaller in de pot ‘egalisatievoorziening riolen’, waar het voordelig saldo bij de exploitatie van het rioolbeheer in wordt gestort. Er zit al vijf miljoen euro in en dat bedrag stijgt tot 10,2 miljoen in 2021. Het is een gevolg van het feit dat de rekenrente is verlaagd van vier naar 2,5 procent – dat levert de gemeente een rentevoordeel van 2,7 miljoen euro per jaar op.
Kan dat potje met vijf miljoen nu al worden gebruikt om de hoge rioolheffing te verlagen, zo luidde de vraag van raadsleden aan het college tijdens de behandeling van de begroting. Het antwoord: ja, maar de burger schiet er niet veel mee op. ‘Verlaging van de rioolheffing door de egalisatievoorziening daarvoor te gebruiken, heeft een tijdelijk effect. De kosten die gemaakt worden voor de instandhouding van de riolering blijven gelijk. Op het moment dat de egalisatievoorziening leeg is, zal het tarief weer omhoog moeten naar het oude niveau.’
Tijdelijk voordeel en dan terug bij af
Ambtenaren becijferden dat voor de 78.000 aansluitingen in Zaanstad het tarief eenmalig met circa 64 euro omlaag zou kunnen, of twee jaar met 32 of vier jaar met zestien euro. Op jaarbasis. Dan is de pot leeg. En de burger terug bij af. Het college wil het geld liever gebruiken voor een afboeking op de boekwaarde van de riolering, die wordt geraamd op 175 miljoen in 2016 en stijgt naar 325 miljoen euro in 2055. Een lagere boekwaarde betekent dat op de langere termijn een minder grote stijging van de rioolheffing nodig is: die brengt nu 280 miljoen euro op waar in 2055 bijna 500 miljoen nodig zal zijn.
Volledige dekking uit tarief
Door nieuwe vervangingsinvesteringen in het riool direct af te boeken kan een rem op de groei van de kapitaallasten worden gezet. Zaanstad streeft naar een scenario waarbij nieuwe vervangingsinvesteringen direct en volledig gedekt worden uit het tarief. Vorig jaar is al besloten om een voorziening ‘toekomstige vervangingsinvesteringen riolen’ te vormen en zes miljoen euro vanuit de egalisatievoorziening te gebruiken voor het direct afboeken van nieuwe investeringen. Die lijn willen B&W graag voortzetten.
In de begroting 2018-2021 is geen nieuw bedrag opgenomen voor het direct afboeken van nieuwe investeringen in de vervanging van riolering, maar mocht de accountant daarmee instemmen dan wordt een voorstel gedaan om vijf miljoen miljoen uit de egalisatievoorziening te gebruiken voor het direct afboeken van nieuwe investeringen.
Begin volgend jaar nieuwe prognoses
Begin 2018 zijn nieuwe berekeningen over de verwachte ontwikkelingen wat betreft de rioolheffing klaar. Daarin zijn ook de kosten verwerkt die moeten worden gemaakt om wijken klimaatbestendig te maken, zoals nu zal gebeuren in de Rosmolenbuurt.
