Nieuw schakelstation TenneT in Oostzaan vertraagd

Netwerkbeheerder TenneT heeft inmiddels ook op het hoogspanningsnet de maximale capaciteit voor de levering van elektriciteit in Noord-Holland bereikt. In heel Zaanstad is sprake van netcongestie wat betreft de levering van stroom op levering van elektriciteit en in enkele delen op het aanbod. Om dat op te lossen moet de capaciteit van het huidige net worden uitgebreid. Maar die loopt vertraging op.

TenneT is verantwoordelijk voor het landelijke elektriciteitsnetwerk en Liander is onze regionale netbeheerder. Liander wil in Oostzaan nabij Hotel Van der Valk een nieuw transformtatorstation bouwen dichtbij het al bestaande TenneT-schakelstation dat wordt uitgebreid met een nieuw 150kV-station.In het station van Liander wordt de hoogspanning van TenneT, die via de hoogspanningsmasten binnenkomt, dan omgezet naar middenspanning voor de inwoners en bedrijven. TenneT heeft de bouw van de eigen installatie echter doorgeschoven naar 2026 of zelfs 2028.

HoogTij en Zaandam West

'Oostzaan' zou ook extra capaciteit leveren voor de stations van Liander op HoogTij en in Zaandam West, wat nu dus ook op de lange baan geschoven is. Er is daarop een werkgroep opgericht die maandelijks de voortgang volgt en gezamenlijk risico’s probeert te beheersen om verdere vertraging te voorkomen. Zaanstad doet daar ook aan mee. Ondanks de afhankelijkheid van station Oostzaan blijven Liander en de gemeente volop samenwerken aan een tijdige uitbreiding van de stations HoogTij en Zaandam West.

De planning voor HoogTij loopt op schema; die voor Zaandam West is verruimd vanwege de noodzaak tot een complexe ombouw van het bestaande station op een moeilijke locatie. De ruimtelijke inpassing van het tracé Oostzaan - HoogTij is complex, omdat deze enkele zeer druk bebouwde delen van Zaanstad doorkruist. Het voorstel voor dit tracé wordt momenteel door Liander en in overleg met gemeente uitgewerkt. Het resultaat wordt begin 2024 verwacht. Aansluitend is de nieuwbouw en uitbreiding van drie stations aan de opgave voor de Zaanse netuitbreiding toegevoegd: Zaandam Noord, Zaandijk en Krommenie, inclusief bijbehorend kabeltracé. Van deze projecten is de voorbereiding gestart nen is de huidige verwachting dat de ingebruikname in 2028 - 2030 kan plaatsvinden.

Congestie

Netcongestie ontstaat wanneer in een gebied het netwerk onvoldoende capaciteit heeft om vraag en aanbod van elektriciteit te transporteren. Congestie heeft meerdere oorzaken, zoals de groeiende economie, verduurzaming van bedrijven en woningen, de vestiging van datacenters, woningbouw en verduurzaming van de energievoorziening door meer zonne- en windenergie. Deze ontwikkelingen zorgen voor een explosieve vraag naar transport van elektriciteit. De verzwaring van net heeft het afgelopen decennium geen gelijke tred gehouden met de snelheid van elektrificatie, waardoor het nu knelt op het elektriciteitsnet.

Zaanstad heeft al sinds 2021 te maken met netcongestie, veroorzaakt door het gebrek aan transportcapaciteit op de elektriciteitsstations van netbeheerder Liander. Nieuwe grootgebruikers en grootverbruikers die een grotere aansluiting willen kunnen de benodigde stroom niet krijgen. Dat betekent bijvoorbeeld dat nieuwe bedrijven, scholen, supermarken, snelladers voor elektrisch vervoer en zorginstellingen geen elektriciteit kunnen krijgen. Naast congestie op de levering kan er ook sprake zijn van netcongestie aan de aanbodzijde, waardoor grote producenten zoals wind- en zonneparken niet kunnen terugleveren aan het net.