Drie grondeigenaren in het Sluiskwartier in de Achtersluispolder hebben zich verenigd in de Coalitie Sluiskwartier om te onderzoeken of de transformatie tot woon- en werkgebied uitvoerbaar is. Deze eigenaren (Synchroon, Hoorne Vastgoed en Green Real Estate) vertegenwoordigen circa de helft van het private eigendom in het gebied.
De ontwikkelcoalitie heeft samen met een aantal andere eigenaren een initiatief opgesteld en een quickscan van de plannen laat volgens het college zien dat die ambitieus zijn en 'veel potentie in zich hebben': ze worden omschreven als 'kansrijk, realistisch en wenselijk'. De uitkomsten van de quickscan zijn verwerkt in de gemeentelijke startnotitie Sluiskwartier met de uitgangspunten, ambities en onderzoeksaanbevelingen voor de verdere uitwerking. De eerste stap is de haalbaarheidsfase, die bij een positieve uitkomst zal moeten leiden tot een Ruimtelijk Programma van Eisen.
Het is de bedoeling dat in het Sluiskwartier woningbouw wordt gecombineerd met bedrijvigheid. De grondeigenaren voorzien een mix van woningen, bedrijfsruimte en voorzieningen. 'Transformatie betekent een andere invulling van de ruimte, waarbij verplaatsing van de bedrijven nodig zal zijn. De coalitie en gemeente zullen samen met de eigenaren in het gebied een analyse opstellen van de mogelijkheden voor herhuisvesting dan wel inpassing in het huidige gebied,' schrtijft het college aan de gemeenteraad. 'De gemeente neemt een faciliterende rol op zich ten aanzien van het zoeken naar alternatieve locaties voor de zittende bedrijven. Dit betekent dat de gemeente meedenkt over geschikte locaties - in de nieuwbouw of op een andere plek.'
In het Ontwikkelperspectief is ongeveer de helft van het gebied openbaar, dat wil zeggen ingericht met straten, pleintjes en groen. Langs Zijkanaal H is een meanderende groenzone van bijna 17.000 vierkante meter opgenomen die voor voetgangers en fietsers toegankelijk is. De te bebouwen terreinen worden intensief benut met 81.000 vierkante meter voor wonen, 50.000 voor werken, voorzieningen, winkels en horeca en 41.000 voor bovengronds parkeren (circa 1400 parkeerplaatsen). In de visie is ruimte opgenomen om de Sluispolderweg aan de kant van het Sluiskwartier te verbreden, zodat deze hoofdontsluiting van de Achtersluispolder veiliger – met gescheiden fietspaden – ingericht kan worden.
Het aantal woningen en het soort woningen dat er zal komen is nog niet geformuleerd. Hiervoor is het nog te vroeg. Wel is al duidelijk dat gesproken kan worden over een hoogstedelijk gebied en dat het om een grote ontwikkeling zal gaan. Daarvoor geldt in Zaanstad het uitgangspunt dat 30 procent moet vallen binnen het sociale huursegment en 30 procent in het middensegment. De verwachting is dat de nieuwbouw 'gezien de pioniersgeest van de ontwikkellocatie' vooral aantrekkingskracht zal uitoefenen op starters, jongeren en vitale ouderen. 'Voor wat betreft de inzet op doorstromers is het gewenst de focus te leggen op doorstroming van Zaankanters in brede zin,' aldus de eerste plannen.
In de haalbaarheidsfase zal de invulling van het maatschappelijke voorzieningenprogramma nader uitgewerkt moeten worden. Daar wordt in het ontwikkelperspectief nog weinig over gezegd. Het gaat dan om noodzakelijke functies voor een goed functionerende en leefbare wijk. Denk aan onderwijs en kinderopvang, zorg en welzijn, cultuur, ontmoeting, binnen- en buitensport en spelen. In een ideale wereld staat er al een basisschool en is er kinderopvang als de eerste woningen opgeleverd worden.