Doordat Zaanstad veranderingen in het eigen vermogen van ZZP’ers aanmerkt als inkomen, komt potentieel geen van hen in aanmerking voor coronasteun via de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandige ondernemers, die inmiddels de derde fase heeft bereikt (Tozo 3), Dat stelt Democratisch Zaanstad aan de orde in schriftelijke vragen. Er staat inmiddels een extra steunregeling op stapel.
Fractievoorzitter Juliëtte Rot vraagt welke argumenten heeft de gemeente heeft om een mutatie in het eigen vermogen van een ZZP’er aan te merken als inkomen, ’terwijl dit pertinent geen inkomen is’. Zij vindt dat de gemeente op deze manier zelfstandigen zonder personeel ten onrechte geld onthoudt en wil weten hoeveel inwoners daar inmiddels mee te maken hebben gekregen. Zaanstad heeft sinds de eerste tranche van de Tozo in totaal 7606 Tozo-aanvragen afgehandeld, waarvan 820 uit Oostzaan en Wormerland.
Tonk
Intussen heeft het Rijk de Tijdelijke ondersteuning noodzakelijke kosten (Tonk) ingesteld, die ook wordt uitgevoerd door de gemeenten. Zaanse huishoudens kunnen volgens wethouder Songül Mutluer met de Tonk een bijdrage krijgen voor hun woonlasten van maximaal 500 euro per maand. Corona zorgt bij veel Zaankanters voor een plotselinge terugval in hun inkomen, maar de vaste lasten lopen gewoon door. Vanaf 17 maart kunnen inwoners – met terugwerkende kracht vanaf januari – een aanvraag doen voor de Tonk.
Inwoners komen in aanmerking als hun inkomen afgelopen januari minimaal 25 procent lager was dan in januari 2020 en als hun woonlasten (huur of hypotheek) 37 procent of meer zijn van het inkomen in januari 2021. De wijze van aanvragen wordt zo snel mogelijk gepubliceerd. Ook mensen die sinds vorig jaar een Tozo-uitkering ontvangen kunnen in aanmerking komen voor de Tonk. Van 1 april tot 1 juli 2021 wordt Tozo 4 van kracht. Inwoners worden daar eind maart over geïnformeerd.
Controle
Bij de Tozo lag de focus van de gemeente op het zo snel mogelijk uitbetalen van uitkeringen om inwoners te ondersteunen. Nu is de fase aangebroken waarin wordt gecontroleerd of de uitkeringen ook rechtmatig verstrekt worden. Het kan zijn dat aanvragers onbewust onvolledige of onjuiste informatie hebben verstrekt, waardoor er ten onrecht een (te hoog bedrag aan) uitkering is toegekend, aldus de gemeente. ‘Als er sprake is van een vergissing, wordt de uitkering gecorrigeerd en teruggevorderd. Er wordt daarbij rekening gehouden met de persoonlijke situatie.’ Of ook de afwijzingen gecontroleerd worden, in het kader van de vragen van DZ, is nog onduidelijk.
Morele steun
Sinds november organiseert de gemeente workshops voor ZZP’ers die daar behoefte aan hebben. Ook hebben is er sinds 22 januari een gemeentelijk aanspreekpunt voor ondernemers met hulpvragen. Op 15 februari was er een eerste online bijeenkomst met ruim 40 Zaanse ondernemers die een Tozo-uitkering ontvangen. Zij konden vragen stellen over hun bedrijfsvoering, arbeidsmarktontwikkelingen en regelingen voor ondersteuning. ‘Het was goed om te zien dat deze ondernemers aangeven het te waarderen dat we hen als gemeente ondersteunen bij het maken van plannen voor de toekomst,’ zegt de eveneens aanwezige wethouder Natasja Groothuismink over die meeting.
