SCP adviseert overheveling taken naar gemeenten te herzien

Gemeenten en ook Zaanstad klagen steen en been dat ze van het Rijk steeds meer taken krijgen in het sociaal domein zonder voldoende budget. Grote geldslurpers zoals de jeugdhulp zorgen ervoor dat elders bezuinigd moet worden, vaak tot onbegrip van de inwoners. Het Sociaal en Cultureel Planbureau geeft ze opnieuw een steun in de rug .

Het onderzoeksinstituut beveelt het kabinet aan om moet opnieuw te gaan nadenken over de overheveling van taken naar de gemeenten, die in 2015 is ingevoerd. Het SCP ziet dat het kabinet-Rutte IV net als zijn voorgangers een 'groot beroep doet op zelf- en samenredzaamheid van burgers in het sociaal domein,' maar dat dit lang niet altijd goed werkt. 'Bij de overheveling van taken naar gemeenten werd verwacht dat zij die goedkoper en beter konden uitvoeren, mede door van mensen zelf te vragen meer voor elkaar te zorgen. Uit eerder SCP-onderzoek blijkt dat dit lang niet altijd mogelijk is,' schrijft het planbureau.

Grote uitdagingen

Daarom roept het SCP het kabinet 'opnieuw op tot herbezinning op deze aannames en tot doordenking van de (financiële) consequenties daarvan'. Ook moeten de nieuwe gemeentebesturen die aantreden na de verkiezingen gaan kijken 'wat zij wel en niet aan de lokale samenleving kunnen en willen overlaten'. Deze nieuwe besturen krijgen sowieso te maken met een aantal uitdagingen. Het SCP wijst op bijvoorbeeld de vergrijzing, de gevolgen van corona en de oorlog in Oekraïne. Om die uitdagingen aan te kunnen moeten de nieuwe raden scherpe keuzes maken in de ondersteuning die zij mensen bieden en in hoe ze dat gaan doen,' aldus het SCP.

[embed][/embed]

Het onderzoeksinstituut biedt ook handvatten om tot die keuzes te komen . Zo moeten gemeenten meer prioriteit gaan geven aan mensen met ingewikkelde hulpvragen, zoals jongeren die jeugdzorg nodig hebben of mensen met een stapeling van problemen op gebied van werk, zorg, wonen en onderwijs. Zij worden nu niet altijd goed geholpen omdat gemeenten er - ook door geldgebrek - eerder voor kiezen mensen met lichte hulpvragen te helpen. De gemeenten moeten meer maatwerk gaan leveren en ook inzetten op een integrale aanpak waarbij tegelijkertijd schuldhulpverlening, (passend) onderwijs, geschikte huisvesting en zorg worden meegenomen.e

Ruimte benutten

De nieuwe gemeentebesturen moeten daarnaast zelf ruimte zoeken binnen het beleid dat vanuit Den Haag wordt voorgeschreven. Gemeenten voelen zich nu vaak bekneld door de landelijke kaders, maar er is wel degelijk bewegingsruimte, zegt het Sociaal en Cultureel Planbureau.