De provincie gaat onderzoek doen naar warmtenetten en krijgt daarvoor een ‘verkenner warmte’. Deze verkenner gaat in gesprek met belangrijke partijen om de voor- en nadelen voor een regionaal publiek warmtebedrijf in kaart te brengen. Warmtenetten zijn (ook) in Zaanstad een bron van heftige politieke debatten, met daarnaast breed gedeelde zorgen over de kosten voor inwoners. In eerste instantie in Krommenie en Zaandam Oost.
De provincie gaat ondertussen ook onderzoeken waar de vraag naar warmte een warmtenet mogelijk maakt en kijkt de provincie hoe leidingen voor het transport van warmte betaald moeten worden. Warmtenetten zijn één van de drie oplossingen voor CO2-besparing in gebouwen, naast een warmtepomp of groen gas. Door aan te sluiten op een warmtenet kunnen panden van het gas af. Ook bedrijven kunnen aangesloten worden op een warmtenet.
Publieke warmtenetten dragen bij aan een betere benutting van duurzame warmtebronnen, zoals restwarmte en aardwarmte, en spelen op die manier een belangrijke rol in de weg naar een klimaatneutrale provincie in 2050. Zaanstad mikt daarvoor al op 2040, tot frustratie van het behoudende deel van de gemeenteraad.
Uit eerder onderzoek van de provincie uit 2024 zijn vier strategieën gekomen waarmee zij de warmtetransitie kan ondersteunen. Noord-Holland wil onder meer de organisatiekracht van gemeenten versterken met kennis en expertise en hen helpen door de mogelijke vorming van een regionaal warmtebedrijf. Een financieel instrument moet de investeringsrisico’s in warmtetransportnetten verminderen. In welke vorm moet uit de onderzoeken naar voren komen. Verder worden er warmteclusters benoemd. Dat zijn gebieden waar financiële ondersteuning van het Rijk nodig is omdat de aanleg in bepaalde gebieden duurder is dan er terugverdiend kan worden.
Door regionaal samen te werken kunnen warmteprojecten sneller en efficiënter worden ontwikkeld. De provincie onderzoekt daarom samenwerkingsmogelijkheden met publieke partners zoals netbeheerder Alliander, Energie Beheer Nederland en HVC, een publiek energie- en afvalbedrijf van 52 gemeenten - waaronder Zaanstad - en acht waterschappen.