Natuurorganisaties voorzien hoe dan ook schade door nieuw hoogspanningstracé

TenneT wil een hoogspanningsverbinding aanleggen van de Noordkop naar het Noordzeekanaal en daarvoor zijn vijf mogelijke routes geselecteerd, die op dit moment onderzocht worden. In komende herfst mogen de provincie en gemeenten een gezamenlijk regio-advies uitbrengen aan de Rijksoverheid over het voorkeurstracé. Natuurmonumenten, de Natuur- en Milieufederatie Noord-Holland en Landschap Noord-Holland zijn niet blij met de gemaakte keuzes.

De realisatie van een 380 kV-hoogspanningsverbinding dwars door Noord-Holland heeft altijd grote gevolgen voor de inwoners en de leefomgeving. Het is niet mogelijk om dit soort ruimtelijke ingrepen te doen zonder een negatieve impact op natuur en landschap. Toch is er naar de inschatting van de natuurorganisaties wel degelijk verschil tussen de verschillende tracés, waarbij de ene route schadelijker is dan de ander. Al twee jaar geleden dienden zij bij TenneT een voorstel ingediend voor een 'minst natuuronvriendelijk tracé'. Onderdeel daarvan is een ondergrondse kruising van het Alkmaardermeer. Maar deze route wordt niet onderzocht.

Open polders Assendelft

Daarnaast is door meerdere gemeenten, de provincie en ook de natuurorganisaties gepleit voor een elektriciteitsstation direct naast de A9 bij Beverwijk. Ondanks de brede steun voor deze locatie aansluitend op de bestaande infrastructuur, waardoor het open landschap van Assendelft zoveel mogelijk wordt gespaard, is dit voorstel tot teleurstelling van de natuurclubs evenmin opgenomen als onderzoeksalternatief.

De onderzochte mogelijke routes. Bron: RVO

Volgens TenneT is de locatie naast de snelweg niet mogelijk vanwege de ligging binnen de schootsvelden van het werelderfgoed Hollandse Waterlinies. Maar de de onderzoekslocaties middenin het open gebied van Assendelft veroorzaken volgens de natuurorganisaties een veel grotere visuele verstoring van het werelderfgoed. Zij pleiten dan ook voor een nieuwe toetsing van de locaties nabij Beverwijk, met inbegrip van de afgewezen zoeklocatie direct naast de A9.

Vijf overgebleven routes

Het is op dit moment nog niet duidelijk waar de hoogspanningsverbinding zal aansluiten op het bestaande netwerk. Daarom zijn er vijf verschillende routes opgesteld, die beginnen in Assendelft, Wijdewormer of Amsterdam-Noord. De donkerblauwe route loopt vanaf Uitgeest langs de duinen via Bergen naar Schagen en doorkruist belangrijke weidevogelgebieden. Ook zal het unieke landschap van de binnenduinrand ernstig worden aangetast. De blauwe route loopt dwars door het Natura 2000-gebied Zeevang. Dit gebied is erg belangrijk voor trek- en weidevogels. De gele route zal het internationaal belangrijke weidevogelgebied Polder Mijzen in tweeën verdelen, en tast het open landschap van de Beemster en het Natura 2000-gebied Wormer- en Jisperveld aan.

Nu nog open gebied

Alle drie de routes doorsnijden open landschap dat nu niet wordt verstoord door snelwegen of bestaande hoogspanningsmasten. Om deze redenen vinden de natuurorganisaties deze drie routes het minst geschikt. De rode route volgt grotendeels de snelweg A7. Vanaf Purmerend kan er worden gekozen tussen een route door Waterland naar Amsterdam, of door de Wijdewormer. Beide vertakkingen hebben voor- en nadelen. De route naar de Wijdewormer kan mogelijk de beschermde natuurwaarden van het Natura 2000-gebied Oostzanerveld aantasten. Het tracé door Waterland tast het open landschap boven Amsterdam aan, en is langer.

De groene route begint bij Assendelft en loopt door de Schermer naar het noorden. Het tracé volgt grotendeels een bestaande hoogspanningsverbinding. De route passeert de Stelling van Amsterdam bij Krommenie, maar doorkruist verder relatief weinig beschermde natuurgebieden. 'Door het Unesco-werelderfgoed ondergronds te passeren, of de nieuwe masten te combineren met de bestaande 150-KV verbinding, is het mogelijk om de negatieve effecten op het beschermde landschap en de weidevogels te verminderen. Om deze redenen vinden wij de groene route het minst schadelijk, mits de landschappelijke aantasting rond Krommenie zoveel als mogelijk wordt voorkomen,' schrijven de natuurclubs in een advies aan Zaanstad.

Elektriciteitsstations

De nieuwe hoogspanningskabels worden in elektriciteitsstations aangesloten op het overige netwerk. Het gaat om twee industriële installaties van ongeveer zeventien hectare bij het begin- en eindpunt van het tracé. Daarnaast is er waarschijnlijk ook een aangrenzende locatie nodig van vijf hectare met loodsen van 20 meter hoog voor de aanlanding van stroomkabels uit de Noordzee. De ruimtelijke gevolgen van de twee schakellocaties zijn dan ook groot.

De tien zoeklocaties hiervoor in het zuiden van Noord-Holland vallen uiteen in drie clusters bij Assendelft, de Wijdewormer en Amsterdam Noord. Alle zoeklocaties bevinden zich in waardevolle landschappen of belangrijke vogelgebieden, waardoor het voor de natuurliefhebbers niet mogelijk is om een duidelijke voorkeur uit te spreken. De locaties in de Wijdewormer bevinden zich op klei, en naast een snelweg. Het gaat daar om het laatste open gebied tussen Zaanstad en Purmerend.

Doorkruising Assendelft

De gebieden tussen Westzaan en Heemskerk liggen grotendeels op veengrond en de weilanden zijn vooral in de winter belangrijk voor vogelsoorten als patrijs, blauwe Kiekendief, velduil en ransuil. Een ander zoekgebied ligt in de diepe Assendelverveenpolder en vraagt om een extra doorkruising van Assendelft. 'Een landschappelijk verantwoorde inpassing van een nieuw industrieel complex in de open bufferzone tussen Zaanstad en IJmond is niet uitvoerbaar. Om deze reden pleiten wij nogmaals voor bundeling met de bestaande infrastructuur door het aanwijzen van een nieuw zoekgebied direct naast de A9,' aldus het advies.

Ondergrondse kabels

Indien er op basis van een integrale afweging wordt gekozen voor een westelijke route door Noord-Holland, heeft het groene tracé volgens onsde natuurorganisaties de minst schadelijke gevolgen voor natuur en landschap. Dit is niet alleen de kortste route, maar doorkruist ook de minste natuurgebieden en weidevogelleefgebied. De kabels lopen wel door het waardevolle cultuurlandschap bij Krommenie en Markenbinnen, dat onderdeel is van de Stelling van Amsterdam / Hollandse Waterlinie. De natuurorganisaties pleiten er voor om de benodigde natuurcompensatie voor het groene tracé te concentreren in dit gebied, door te investeren in het ondergronds brengen van zowel de bestaande als de nieuwe stroomkabels.