Man uit Zaanstad verliest ruim zesenhalve ton door gewiekste cybercriminelen

Een 38-jarige man uit Zaanstad is slachtoffer geworden van cybercriminelen die hem met een geloofwaardige bankfraude-truc in één klap ruim 650.000 euro aan cryptovaluta afhandig maakten. 'De grond verdween onder mijn voeten toen ik besefte dat mijn hele vermogen weg was,' vertelt hij. De professionaliteit van de criminelen verbaasde hem het meest. 'Ze klonken betrouwbaar, gaven deskundige uitleg en wisten precies hoe ze mijn vertrouwen moesten winnen.'

De oplichting met een telefoontje van iemand die zich voordeed als medewerker van de ING-bank. De beller maakte gebruik van spoofing. Hierdoor leek het alsof hij werd gebeld door het nummer van de ING-bank. De zogenaamde bankmedewerker meldde dat er verdachte transacties op zijn bankrekening waren gedetecteerd en dat hij een nieuwe pinpas en creditcard zou ontvangen. Vervolgens werd hij doorverbonden naar ‘Fraudehelpdesk Nederland’. Tijdens dit gesprek kwamen zijn cryptomunten ter sprake.

Anydesk

De oplichters beweerden dat ze zijn laptop moesten scannen om te achterhalen waar de dreiging vandaan kwam. Ze overtuigden hem ervan dat dit noodzakelijk was om verdere financiële schade te voorkomen. Om het slachtoffer ‘te helpen’ vroegen de oplichters hem Anydesk te installeren, software waarmee iemand op afstand een computer kan overnemen. 'Ik was opgelucht dat er door deskundigen van de Fraudehelpdesk meteen actie werd ondernomen,' zegt hij nu.

Vervalste screenshots

Tijdens de sessie op zijn laptop toonden de criminelen, zoals later bleek, professioneel vervalste screenshots. Hierdoor leek het alsof zijn crypto-account was geblokkeerd. 'Daardoor was ik gerust gesteld en dacht ik dat er geen transacties konden plaatsvinden. Achteraf bleek dit natuurlijk valse opzet.' Wat hij niet doorhad, was dat hij door in te loggen in zijn account juist opdracht gaf voor een overboeking. Omdat de oplichters toegang hadden tot zijn laptop, konden ze zijn beeldscherm manipuleren en ging het op cruciale momenten kort op zwart.

Geschokt

'Ik dacht dat de hapering werd veroorzaakt door de Anydesk-verbinding. Pas achteraf besefte ik dat ze op die momenten mijn vermogen wegsluisden.' Na de transactie werd zijn laptop snel gewist en verbrak de 'Fraudehelpdesk' abrupt de verbinding. De Zaankanter blijft geschokt over hoe hij in de val kon trappen. 'Ik waarschuwde anderen altijd voor dit soort oplichting. En toch ben ik er zelf ingetrapt.' 

Volgens hem werd hij niet door onwetendheid, maar door bewust gecreëerde stress slachtoffer. 'Op het moment zelf denk je niet meer helder na. Je wordt bewust in een soort paniekmodus gezet waarin je alleen maar wilt dat het probleem wordt opgelost. Terwijl juist dát het moment is waarop je het meest kwetsbaar bent. Ik denk dat het voor iedereen heel belangrijk is om te beseffen dat een tragische vergissing makkelijk plaatsvindt in panieksituaties.' 

Altijd aangifte doen

Politiewoordvoerder Roxy Meints-Spaargaren laat weten: 'Dit voorbeeld laat zien hoe georganiseerd cybercriminaliteit is geworden. Men denkt vaak dat het om een eenling gaat op een zolderkamer. Dat is allang niet meer. Het gaat om bedrijven met ingerichte callcenters, professionals en crypto-experts die om welke reden dan ook gekozen hebben om mensen op te lichten en daarmee hun brood te verdienen.'

Emotionele schade

'Naast financiële schade, is de emotionele schade impactvol. Vanwege schaamte of relatief kleine schadebedragen doen veel slachtoffers geen aangifte. Daarnaast leeft bij veel mensen ook het idee dat aangifte doen simpelweg geen zin heeft. Ik wil benadrukken dat elke aangifte helpt. Het maakt het makkelijker om in te grijpen, bijvoorbeeld door het sluiten van bankrekeningen die bij misdaden worden gebruikt om geld weg te sluizen. Hiermee kan in de toekomst voorkomen worden dat ook anderen slachtoffer worden, aldus Meints-Spaargaren.

Bedenktijd

Het slachtoffer pleit voor strengere veiligheidsmaatregelen bij cryptoplatforms. 'Er zou standaard een bedenktijd of annuleringsoptie moeten zijn bij grote overboekingen. Dat geeft slachtoffers de kans om achteraf in te grijpen.' Geïnspireerd door een andere gedupeerde investeerder uit Haarlem, die onlangs ruimschoots aandacht kreeg in het regionale opsporingsprogramma Bureau NH, heeft hij besloten ook zijn verhaal te delen.

Zijn belangrijkste advies: 'Bel altijd zelf je bank bij verdachte meldingen of waarschuwingen, vertrouw niemand en geef anderen nooit toegang tot je computer. Blijf altijd achterdochtig, hoe geloofwaardig het ook klinkt.'  Digitaal specialisten onderzoeken nu de diefstal en mogelijke digitale sporen op zijn laptop. De politie Noord-Holland kan wegens het lopende onderzoek nog niets over de voortgang zeggen.

Ervaringen delen

Noord-Hollanders na het lezen van dit artikelhun eigen ervaring  (anoniem) willen elen om anderen te behoeden voor internetcriminaliteit kunnen dat doen op het platform Het slachtoffer spreekt of deze ervaring samen met hun contactgegevens mailen naar [email protected]. 'Wij gaan vertrouwelijk om met je informatie. Onze communicatiespecialist neemt eerst contact met je op en bekijkt samen met jou hoe we anderen met jouw verhaal kunnen behoeden voor digitale oplichting en online fraude,' aldus deze organisatie.