Kabinet stelt geld beschikbaar voor aanpak onveilige stations(omgevingen)

Het kabinet komt samen met onder meer NS en ProRail met een programma om de sociale veiligheid op stations te verbeteren. Dat gebeurt door middel van zogeheten stationsdeals. De stations waar de situatie het meest urgent is, krijgen prioriteit. Plekken zijn nog niet bekend, maar het zou niemand verbazen wanneer daar ook Zaanse stations bij zitten.

Voor het nieuwe programma heeft het kabinet 20 miljoen euro vrijgemaakt. Met het actieplan Een veilig station; altijd voor iedereen wordt gekeken naar het station én de directe omgeving. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wil samen met ProRail, betrokken vervoerders zoals de NS en andere belanghebbenden zoals gemeenten de situatie op en rond een aantal specifieke stations verbeteren. Welke stations prioriteit krijgen, wordt bepaald op basis van de waardering in de Stationsbelevingsmonitor, incidentdata, signalen van medewerkers en lokale input. Alle Zaanse stations scoorden in de monitor rapportcijfers tussen een zes en een zeven.

Grens bereikt

'Sommige reizigers vermijden bewust het OV omdat ze zich onveilig voelen op stations en bang zijn lastig gevallen te worden. Ook zien we dat OV-medewerkers vaker fysiek en verbaal bedreigd worden. Dat is onacceptabel. De grens is bereikt. Stations moeten veilige plekken zijn, een fijne plek voor zowel reizigers als medewerkers. Daar gaan we nu keihard mee aan de slag, om zo het OV veiliger te maken,' zegt staatssecretaris Thierry Aartsen. Met name vrouwen voelen zich vaal onprettig op stations, en helemaal in het donker.

Maatregelen

Een stationsdeal’ kan maatregelen bevatten zoals meer (camera)toezicht en een grotere aanwezigheid van BOA’s of veiligheidsteams op cruciale plekken en tijden. Ook de fysieke omgeving kan worden aangepakt door bijvoorbeeld betere verlichting op perrons, in tunnels en bij aanlooproutes. Of het wegsnoeien van struikgewas voor beter (over)zicht en winkels die ’s avonds tot laat open zijn.

Toename incidenten 

In een recent onderzoek van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid gaf 61 procent van de regelmatige OV-reizigers aan zich daarin wel eens onveilig te hebben gevoeld in de afgelopen twaalf maanden. Gemiddeld scoorden vorig jaar 55 stations lager dan een 6 op de vraag of men zich veilig voelt ’s avonds na 19:00 uur. In 2023 waren dat er nog 50. 

Geweld en verbale agressie

Ook als het gaat om medewerkers in het OV staat de sociale veiligheid onder druk. NS-personeel krijgt gemiddeld drie keer per dag te maken met agressie, bedreiging of intimidatie. Het aantal incidenten met fysieke en verbale agressie tegen medewerkers is sinds 2020 met ruim 60 procent gestegen. Op stations nam het aantal incidenten bij controles op het vervoerbewijs vorig jaar met bijna een kwart toe. Er is recent twaalf miljoen vrijgemaakt voor het gebruik van bodycams door hoofdconducteurs van NS. Ook wordt er gesproken over een proef met een korte wapenstok voor conducteurs. Daarnaast wordt er gekeken naar de bevoegdheden voor BOA’s in het OV, om ze meer mogelijkheden te geven om de identiteit van personen te kunnen vaststellen. De boete voor zwartrijden is per 1 oktober met 40 procent gestegen.