De statiegeld donatiebak die werd ontworpen door de kunstenaars Pablo Cantatore en Antonius Janssen en die ook in Zaanstad is geïnstalleerd is al twee in de prijzen gevallen. De knalgele bak ziet eruit als een hippe brievenbus en helpt zowel statiegeldzoekers als om de wereld duurzamer te maken.
Al voor de invoering van statiegeld op kleine blikjes en flesjes in 2023 zag het ontwerpduo dat steeds meer kwetsbare mensen vuilnisbakken doorzochten. Dat beeld greep hen aan. 'Het is gestoord dat mensen geen dak boven hun hoofd hebben of eten kunnen kopen. Helaas wordt de groep die afvalbakken moet doorzoeken steeds groter, en dat is gevaarlijk. Ze kunnen gewond raken door glasscherven of ander vuil in de bakken. Daarnaast zorgt het voor extra zwerfafval als de prullenbak wordt opengebroken en afval naast de bak belandt,' constateerde het duo.
De donatiebak van Cantatore en Janssen lost die problemen op. Voorbijgangers kunnen hun blikje of flesje er gemakkelijk in kwijt. Via een laatje aan de onderkant zien statiegeldzoekers altijd in één oogopslag of er lege flesjes of blikjes in de bak liggen. Deze kunnen ze er dan veilig uit pakken en zonder de omgeving te vervuilen met de overige inhoud van de vuilnisbak.
Het verhaal van de twintigers raakte onlangs een gevoelige snaar tijdens het Circulair Impact Event in Alkmaar, zowel bij de jury als bij het publiek. Na presentaties van tien circulaire initiatieven klapte de zaal in de finale het hardst voor de statiegeldbak. Daarmee was de overwinning een feit. De beloning: ondersteuning en advies ter waarde van 7200 euro vanuit het Programma Investeringsgereed innovatie, een initiatief van de provincie Noord-Holland. Eerder kreeg het duo al een innovatieprijs van de gemeente Haarlem.
Gemeenten, inwoners en bedrijven kunnen online gratis een bak aanvragen. Die wordt 100 procent vergoed door Statiegeld Nederland. Cantatore benadrukt dat de bakken niet worden betaald met belastinggeld of subsidies, maar dat de vervuiler betaalt. Jaarlijks leveren consumenten ruim 400 miljoen flessen en blikjes namelijk niet in. Met het geld dat daardoor overblijft worden de donatiebakken betaald.
Volgens Cantatore maken ook kinderen, alleenstaande ouders en gepensioneerden gebruik van de donatiebakken om iets bij te verdienen. “'ommigen halen 1500 euro per maand op. In onze bakken worden nu soms ook zakjes geld achtergelaten. Dat mensen de donatiebakken al zien als een centraal punt om iemand te helpen vind ik heel bijzonder.'