De enorme flatgebouwen langs de A8 in Zaandam vormen, hoe je het ook wendt of keert, de skyline van de stad. Veertien verdiepingen hoog en 360 meter lang is de Brandaris daar één van. Woningstichting Rochdale maakte een grappige compilatie van het uitzicht vanaf verschillende verdiepingen, die allemaal samen 368 woningen tellen. Klik op de link in de tweet en geniet mee.
[embed][/embed]
In 1968 werden de eerste woningen betrokken door hun bewoners. Eén van hen vertelde in een verhaal van Rochdale ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de flat over haar herinneringen aan die begindagen hoe zij, haar man en twee kinderen er vanuit Amsterdam terechtkwamen: 'Ze konden de appartementen aan de straatstenen niet kwijt, zo duur waren ze. Wij betaalden in het begin zo’n 220 gulden. In Oud-Zuid was onze huur 70 gulden.' Nog steeds in hetzelfde appartement woonachtig, kwamen er in die halve eeuw wel de nodige veranderingen voorbij: 'In de begintijd moesten we het doen met drie noodwinkels: een bakker, een slager en een groenteman. En de SRV-man kwam wekelijks langs. Maar dat was prima te doen, hoor. Nu hebben we een heel winkelcentrum met drie supermarkten. En het ziekenhuis zit twee bushaltes verderop. Lekker dichtbij als ik daar vrienden moet bezoeken.'
Een klacht was er echter ook: 'Wat me tegenwoordig tegenstaat aan deze flat is dat mensen van alles naar beneden gooien. Vuilniszakken, deuren, zelf winkelwagentjes. Ik snap dat echt niet. Wat voor moeite kost het nou om je eigen rommel op te ruimen?' Maar verder niets dan lof voor de woonruimte in de Brandaris: 'Ik kom vaak bij kennissen die een eigen woning hebben. Ziet er leuk uit allemaal. Maar dan kom ik thuis, parkeer ik mijn auto op het parkeerterrein (wat wel eens wat deuken kost, maar jammer dan), doe de deur open en kom binnen. En alles wat ik dan denk is: wat heerlijk; thuis!'
De Brandaris werd na de renovatie tussen 1997 en 2001 bestempeld als een voorbeeldproject voor energieopwekking in bestaande bouw. Hiertoe was een zonnecollector met een oppervlak van 750 vierkante meter op het dak geplaatst, die voorzag in de volledige warmwaterbehoefte en verwarming van het gebouw. Ook het isolatieniveau werd flink opgewaardeerd. Het gebouw had hierdoor als eerste flatgebouw in Nederland een zeer hoog energieprestatieniveau nog voordat het A-label was uitgevonden. Het bezoekerspaviljoen op het dak werd samen met de collector een nieuwe blikvanger. Inmiddels is de flat samen met de Perim als eerste aangesloten op het nieuwe warmtenet
, waardoor het immense gebouw opnieuw een voortrekkersrol vervult.