Regelmatig worden in Zaanstad buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) tijdens hun werk gefilmd en daarnaast krijgen ze dagelijks te maken met agressie en verbaal tot soms fysiek geweld. Een proef met bodycams moet die ontwikkeling een halt toeroepen.
In enkele gemeenten gebruiken boa’s – en zelfs voetbalstewards en maaltijdbezorgers – al bodycams. Uit hun ervaringen blijkt dat het zichtbaar dragen van zulke camera’s een preventieve werking heeft.
Daarom willen de Zaanse boa’s nagaan of dit ook hier zo werkt. Een bodycam is een op het lichaam geplaatste camera die naar believen aangezet kan worden om beelden op te nemen, zodat een potentieel dreigende situatie kan de-escaleren.
Bewijsmateriaal
Onder bepaalde voorwaarden kunnen opnames van bodycams dienen als bewijsmateriaal voor de politie, na een aangifte. Ook kunnen opnames als beeldmateriaal dienen bij het behandelen van klachten. De bodycams worden in Zaanstad met name ingezet voor boa’s die zich met jeugdigen bezighouden, maar ook collega’s mogen aan de pilot meedoen.
De zogenoemde ‘integrale boa’ en fiscale boa’s begeven zich tijdens hun dienst ook in potentiële overlastgebieden. Zij moeten ook de gelegenheid krijgen om te ervaren of een bodycam hen helpt in situaties die uit de hand dreigen te lopen. Tijdens de pilot is het gebruik van de bodycam vrijwillig.
Goede ervaringen in Amstelveen en Purmerend
De Amstelveen bijvoorbeeld heeft positieve ervaringen met de bodycam. Mensen zijn zichzelf vaak bewust van het feit dat er beelden opgenomen kunnen worden en boa’s zijn zich beter bewust van hun eigen verbale gedrag. Ook Purmerend maken een aantal buurttoezichthouders gebruik van bodycams en ook daar daalt de agressie.
Engels wetenschappelijk onderzoek toont aan dat er door het dragen van bodycams door de politie 87 procent minder geweld tegen agenten wordt gebruikt. Dat lukt alleen als de camera’s ook duidelijk zichtbaar worden gedragen. De boa bepaalt zelf op welk moment hij of zij de bodycam aanzet. Dat kan zijn op het moment net voordat een situatie dreigt te escaleren, maar ook tijdens een escalatie. Dat de camera wordt ingeschakeld wordt vooraf aangegeven.
Speciale database
De beelden van de bodycam worden iedere dag rechtstreeks vanaf de bodycam overgezet in een speciale database. Ze worden maximaal vier weken bewaard. Daarna worden de beelden vernietigd. Voordat de boa’s de bodycam gaan gebruiken krijgen ze een korte interne training.
De pilot start (naar verwachting) in januari en eindigt een jaar later. In deze periode worden zeven boa’s van de afdeling Straattoezicht uitgerust met een bodycam die beeld en geluid registreert. Na een half jaar is er een tussentijdse terugkoppeling en evaluatie gepland. Dan blijkt of het hele jaar zal worden vol gemaakt.
