Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier heeft de Waterinnovatieprijs van de Unie van Waterschappen gewonnen in de categorie Schoon water. Het beste initiatief van Nederland is het wegfilteren van medicijnresten uit rioolwater door gebruik te maken van ozon.
Door de winst zal HHNK de mogelijkheid krijgen om een ‘intensief versnellingstraject’ in te gaan – samen met elke winnaar wordt bekeken of zo’n traject, in dit geval ‘Ge(o)zond Water’ genaamd, de innovatie verder kan brengen.
Landelijke inzet
De groeiende vergrijzing kan leiden tot (nog) meer medicijnresten in het rioolwater en dat is een zorgelijke ontwikkeling. Het Noord-Hollandse hoogheemraadschap en drinkwaterbedrijf PWN spelen hierop in met hun rioolwaterzuiveringsinstallatie in Wervershoof. Ook collega’s elders in het land zijn overigens met oplossingen voor het probleem bezig.
Vorig jaar won de Zoetwaterfabriek, een praktijkproef van het Hoogheemraadschap van Delfland waarbij eveneens ozon werd ingezet om medicijnresten en andere vormen van microverontreiniging uit het afvalwater te halen, ook al de Waterinnovatieprijs. Onder microverontreinigingen vallen niet alleen medicijnresten, hormonen en bestrijdingsmiddelen, maar ook nano- en microplastics.
Samenwerking beloond
HHNK kreeg de prijs dit jaar vanwege de optimale combinatie van beschikbare technieken, de directe toepassingsmogelijkheden van het gezuiverde water voor hoogwaardig gebruik en de innovatieve monitoring. De jury was ook onder de indruk van de vergaande samenwerking tussen waterschap, drinkwaterbedrijf en industrie.
Een paar duizend geneesmiddelen, waaronder pijnstiller diclofenac, bètablokker sotalol, kalmeringsmiddel oxazepam en contrastvloeistof iopromide worden door het lichaam nauwelijks afgebroken en dus ingenomen en weer uitgeplast.
Natuur muteert
Voor mensen is deze ontwikkeling niet direct schadelijk, maar wel voor de natuur. Kleine concentraties pijnstillers er al toe leiden dat vissen bijvoorbeeld nier-, kieuw-, en leverschade ontwikkelen. Daarnaast hebben vissen een lager hartritme vanwege de aanwezigheid van medicijnresten voor hartkwalen, waardoor ze minder snel vluchten. De aanwezigheid van bepaalde hormonen leidt zelfs tot geslachtsverandering bij sommige vissoorten.
De kans op blootstelling aan antibioticaresistente bacteriën vormt voor mensen overigens wel een mogelijk risico wanneer ze recreëren (zwemmen) in besmet water.
140.000 kilo per jaar
In totaal komen jaarlijks circa 140.000 kilo medicijnresten in het riool terecht, aldus het RIVM: ruim acht keer zoveel als de hoeveelheid bestrijdingsmiddelen die in oppervlakte- en grondwater belandt.
