De nieuwe fietsroute Langs de Oevers van het Oer-IJ is maar liefst 115 kilometer lang, maar dat hoeft niemand af te schrikken: hij kan ook worden opgeknipt in vijf trajecten. ‘Goed te doen als afzonderlijke dagtochtjes, maar met trapondersteuning van de e-bike ook in één keer af te leggen,’ aldus de Stichting Oer-IJ.
De recreatieschappen Alkmaarder- en Uitgeestermeer, Twiske – Waterland en Spaarnwoude nemen de fietstocht op in het netwerk van iconische streekroutes. Langs het traject komen verwijsbordjes en het knooppuntnetwerk wordt waar nodig aangepast. Informatie over de route staat ook op informatiepanelen bij de veerponten over het Noordzeekanaal bij Buitenhuizen en Velsen, bij het Erfgoedpark de Hoop in Uitgeest en bij het Huis van Hilde in Castricum.
Langs oude bedding
De fietstocht volgt de oude bedding van het Oer-IJ: van de bron tot de monding, vanuit Amsterdam naar Castricum en via Velsen terug. Voor een belangrijk deel over historische dijken, zowel langs de noord- als langs de zuidkant van het Noordzeekanaal. Er is ook nog een oostelijke lus, van het Centraal Station tot het Buiten IJ. De routes zijn zeer gevarieerd, door stedelijke omgeving, industrieel landschap, agrarische gebied en pure natuur.
Die variatie maakt vooral duidelijk dat buitenruimte voortdurend verandert en dat desondanks van het oorspronkelijke stroomgebied van het verdwenen Oer-IJ nog steeds veel terug te zien is, met een herkenbare krekenstructuur, slingerende waterlopen en hoogteverschillen door restanten van eeuwenoude strandvlaktes. De forten van de Stelling van Amsterdam laten zien hoe met inundatie als wapen de vijand kon worden bestreden.
Gratis boekje
In een gratis boekje met routebeschrijvingen zijn veel oude kaartjes en historische foto’s opgenomen. In de begeleidende tekst wordt de ontstaans- en bewoningsgeschiedenis van het gebied toegelicht. Daarbij ligt het accent vooral op de waterhuishouding en de aanwezigheid van dijken en sluizen. Bij de totstandkoming is nauw samengewerkt met Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, het Hoogheemraadschap van Rijnland en Waterschap Amstel Gooi & Vecht, die ook financieel hebben bijgedragen aan ht project.
Waar op te halen?
Het routeboekje is in Zaanstad verkrijgbaar op het gemeentehuis, in de Bieb aan de Westzijde, in het Molenmuseum aan de Kalverringdijk en in het Zaans Musum naast de Zaanse Schans. De digitale versie vindt u hier. Pauline van Vliet van Caleidoscoop uit Castricum maakte een podcast ter ondersteuning van de fietsroute. Ze ontmoette onderweg mensen die haar meer vertelden over de geschiedenis van het Oer-IJ.
