We hadden het voorspeld en het woord viel ook enkele keren tijdens de Algemene Beschouwingen waarbij de raadsfracties laten horen wat zij in de komende gemeentelijke begroting geregeld zouden willen zien: de hondenbelasting. De wens om er vanaf te komen leeft nog steeds; de kans dat dit ook al in 2022 gaat gebeuren lijkt klein.
Alle partijen kregen gisteravond vijf minuten het woord om hun visie te etaleren, waarna de collega’s er tien minuten gaten in mochten schieten. Het leverde enkele bijzondere momenten op. Lokaal Zaans en het CDA pleitten beide voor ‘bouwen aan de rand van de stad,’ wat in Zaanstad tot nu toe het equivalent is van vloeken in de kerk. Denk stelde dat Poelenburg een door het college vergeten gebied is, de SP ontdekte dat Sinterklaas bestaat en in de Zaanse raad zit, de POV wil een poller in de Damstraat en joeg de burgemeester tegen zich in het harnas door uit de krant voor te lezen en het CDA wil een nieuw lint gaan bouwen, achter het station van Wormerveer bijvoorbeeld.
De volgorde van de bijdragen was door middel van loting vastgesteld en die houden wij ook maar aan. U kunt de volledige teksten (voor zover ze door de fracties wijn gepubliceerd) lezen door op de linkjes te klikken.
Lokaal Zaans
Marianne de Boer (Lokaal Zaans) ziet mogelijkheden om te handhaven op de openbare orde en om de boetes die dat oplevert zelf te houden in plaats van door te sluizen naar het Rijk. Amsterdam is daar volgens LZ al ver mee en Zaanstad zou in dit geval leentjebuur moeten spelen. Een andere voorgestelde noviteit is om ons toeristisch potentieel beter benutten met een Zaandam Trail, naar het voorbeeld van de Boston Trail.
PVV
Peter van Haasen liet vooral weten teleurgesteld te zijn over de tegenwerking die zijn PVV ondervindt van de rest van de raad. Over twee weken worden alle moties en amendementen behandeld waarmee de partijen gaan komen, maar de PVV heeft er weinig fiducie in dat daar veel uit gaat komen gezien de precaire financiële situatie van Zaanstad. De enige groep die in Zaanstad profiteert van de huidige situatie zijn volgens een verbitterde Van Haasen de projectontwikkelaars, die – soms met gemeentelijke steun uit het Transformatiefonds voor moeilijke klussen als gvolg van bodemverontreiniging of de inbreilocatie – goud geld verdienen.
VVD
Stephanie Onclin (VVD) is de ontmaskerde Sinterklaas, vanwege het voorstel om zowel de hondenbelasting als de erfpacht af te schaffen zonder die ergens anders bij de burger terug te halen en om de tarieven van de begraafplaatsen te verlagen. Ze zei er echter bij dat dit pas kan wanneer het financieel haalbaar is, wat in november bij de begrotingsbehandeling een onhaalbare zaak lijkt. De VVD maakt zich zorgen over de stapeling van duurzaamheisregels voor de woningbouw, maar ziet kansen voor een dubbel gebruik van de ruimte door bijvoorbeeld wonen boven scholen te stimuleren.
PvdA
Fractievoorzitter René Tuijn van de PvdA signaleerde dat door corona kwetsbaarheden in de samenleving aan het licht zijn gekomen die om daadkrachtige oplossingen vragen. Net als oudere, voortwoekerende problemen zoals de overlast in het Burgemeester in ’t Veldpark. De PvdA wil daarom een snelle realisatie van de nloopvoorziening voor mensen met alcolhol- en drugsverslaving. En verder doorgaan met woningen bouwen, inclusief voldoende sociale huur.
Denk
Sebnem Pancar van Denk hield een betoog voor een inclusieve stad en illustreerde het ontbreken van gelijkwaardigheid tussen inwoners door zichzelf middenin haar betoog van een accent en een petje te voorzien met de stelling dat er daardoor spontaan anders naar haar gekeken en geluisterd zou worden. Eerder had ze al vastgesteld dat in nieuwe wijken ‘en dan vooral die met koopwoningen’ uitnodigen tot actief meedoen en ontmoeting goed slaagt, maar dat een wijk als Poelenburg met groot aandeel huurwoningen daarbij over het hoofd wordt gezien.
Partij voor de Dieren
Mechior Mattens van de PvdD somberde over de bedroevende staat van de planeet en de mensheid in het algemeen, maar niet die van Zaanstad in het bijzonder. ‘We moeten erbij stilstaan dat onze samenleving doordrenkt is met onrecht en problemen. Waarbij mensen vinden dat hun mening zwaarder weegt dan die van een ander, dat geweld een manier is om problemen op te lossen en dat wij ons als mens superieur wanen aan andere mensen en andere dieren,’ aldus Mattens, die zijn collega’s weinig lichtpuntjes gunde.
Democratisch Zaanstad
Juliëtte Rot (Democratisch Zaanstad) was de eerste die hamerde op de handhaving van de aangescherpte regels voor woningsplitsing en verkamering en dat zou nog veel bijval krijgen. Zonder handhaving heeft beleid voor het verbeteren van de woonkwaliteit geen zin, stelde zij. DZ toonde zich geschrokken door het gegeven dat er inmiddels sprake is van 500 complexe casussen per jaar wat betreft woonoverlast. En Rot gooide een principieel punt in de groep: kan het zo zijn dat aangenomen moties zomaar ter zijde kunnen worden geschoven door het college, zonder overleg met de raad?
Partij voor Ouderen en Veiligheid
De meest controversiële bijdrage van de avond kwam van Harrie van der Laan van de POV, die de recent aan het licht gekomen heibel in de top van het Zaanse ambtenarenapparaat aansneed. Twee dagen nadat de fractievoorzitters besloten om een stuurgroep met vertegenwoordigers van de ambtenaren, de raad en het college in het lven om onderzoek te doen naar het reilen en zeilen in het stadhuis, ontplofte via een uitgelekt intern stuk een bom in het Noordhollands Dagblad.
Van der Laan wilde het daarover hebben, maar regels die er op papier goed uitzien blijken soms in de praktijk weerbarstig. Want geen namen van ambtenaren die zich niet ter plekke kunnen verdedigen noemen in een openbaar debat lijkt een mooi uitgangspunt, maar wat als zo’n ambtenaar al met naam en toenaam uitgebreid in de pers is gefileerd? Burgemeester Jan Hamming hield vol dat het niet kon, Van der Laan hield dat hij wel moest: had hij geweten wat er speelde in de ambtelijke top, dan had hij anders gehandeld toen er over het onderzoek gesproken werd. Wordt op een ander moment vervolgd.
SP
Fractieleider Patrick Zoomermeijer van de SP toonde zich een tevreden man datv de bewoners van de Peperstraat hun eerste overwinning geboekt hebben en dat ‘strijd loont’. De SP blijft zich op haar beurt verzetten tegen de aanleg van de verbindingsweg tussen de A8 en de A9 – ‘Zelfs de provincie reserveert er geen geld meer voor en Zaanstad veertien miljoen’ – en tegen de verhuizing van hockeyclub De Kraaien naar Zaandijk. Dat burgers het vertrouwen verliezen in de politiek wil de SP te lijf gaan met échte participatie.
Rosa
Ruud Pauw (Rosa) constateerde dat nieuwe die door het Rijk zonder de bijbehorende middelen worden doorgschoven naar gemeenten én corona momenteel de rode draad zijn in beschouwingen over de gemeentelijke financiën. Handhaven op woninggebruik os ook voor Rosa een prioriteit, evenals blijvende aandacht voor laaggeletterdheid in een steeds verder digitaliserende samenleving. In tegenstelling tot de PvdD overheerst echter optimisme: straks als de coronacrisis van de baan is, gaat de stad met kleinschalige initiatieven bruisen als nooit tevoren.
CDA
Het CDA lanceerde bij monde van Marc Wit het idee voor een nieuw te bouwen duurzaam lint om houten woningen toe te voegen, en waarom dan niet bij het station in Wormerveer? ‘Waaom hadden onze voorouders wel het privilege om een lintdorp te bouwen en wij niet?’ vroeg hij zich af. Intussen woont bijna iedereen ergens waar het ooit groen was, dus waarom daar dan opeens zo krampachtig over doen? Nieuwe Vinexwijken kunnen echter niet meer, meent ook het CDA, dat verder dossiers als toezicht op woninsplitsing, de ruziënde Hemkade en het In ’t Veldpark niet wil doorschuiven naar een volgend college maar nú wil aanpakken.
D66
Jan de Vries van D66 liet weten ervan uit te gaan er vanuit dat Rijk een ruimhartige compensatie komt voor de tekorten in de jeugdzorg, maar voorziet dat met de invoering van de Omgevingswet nieuw financieel moeras dreigt. D66 is er voorstander van dat het college ergens 123.000 euro weet te vinden voor toezicht op verkamereing en woningsplitsing en ziet dat er op dit moment een momentum is om door te pakken met verduurzaming en klimaatmaatregelen. De partij wil bovndien haast maken met off grid klaine hoissies, dus zonder nutsaansluitingen, op de Hemmes of de Omzoom. En de hondenbelasting afschaffen.
GroenLinks
Romkje Mathkor van GroenLinks zag de kansenongelijkheid door corona verder groeien en hoopt het op inlopen van achterstanden, bijvoorbeeld door een Zomerschool. Voor GroenLinks is het allerbelangrijkst dat Zaanstad de uitstoot van CO2 vermindert ‘zodat we onze ambitie halen om uiterlijk in 2040 (en liever nog in 2030) klimaatneutraal te zijn’. De partij vindt wel dat de sterkste schouders in dit geval de zwaarste lasten moeten dragen en dat alle betrokkenen solidair met elkaar optrekken.
ChristenUnie
Christa Neefjes (ChristenUnie) sloot de lange avond af met het vergezocht dat na corona nieuw perspectief moet worden geboden aan iedereen. De CU wil investeren in ruimte voor ontmoeting, groen en ‘speelruimte’ in de stad, want als mensen uit hun huizen komen omdat buiten iets te doen is, voorkomt dat eenzaamheid. Bewoners van nieuwbouw moeten kort na de oplevering bijeenkomen om elkaar te leren kennen. Na corona wil Neefjes de nare tijd die dan achter ons ligt herdenken én vieren dat er einde aan kwam. Ze sloot af met het refrein van het liedje Geloven van Youp van ’t Hek. Niet gezongen – we waren er na het petje van Denk een moment lang bang voor – maar voorgedragen.
Dialogen, vragen en opmerkingen:
Marianne de Boer tegen Marc Wit: ‘Was dat lintdorp een losse flodder?’ Wit: ‘Het was her meest concreet van allemaal.’
Stephanie Onlin tegen Wit over diens opmerking dat het CDA zich ‘niet laat leiden door boekhouding maar door politieke keuzes’: ‘Iemand moet het wel betalen.’
Onclin over een aangekondigd amendement tegen Ruud Pauw: ‘Gek dat de raad per amendement wordt gevraagd om zich aan haar eigen spelregels te houden.’
Onclin tegen Patrick Zoomermeijer over het ontbreken van geld voor de verbinding A8 – A9 bij de provincie: ‘Dat klopt voor nu, maar de benodigde reserve wordt weer opgebouwd zodat het geld klaarligt op het moment dat het nodig is.’
Zoomermeijer tegen Jan de Vries, die zich al jarenlang hard maakt voor verbindingsweg ‘vanwege de duizenden schoolkinderen die elke dag last hebben van het verkeer’: ‘Huh, het Orakel van Noord’. Reactie van een tevreden De Vries: ‘Dat beschouw ik als een geuzennaam.’
Wit tegen Zoomermeijer over de door de laatste betreurde vertrouwensbreuk tussen de burger en de politiek: ‘Hoe betrouwbaar zijn wij als we na al die jaren alsnog de verhuizing van De Kraaien terugdraaien?’
Onclin tegen Sebnem Pancar: ‘Er gaan miljoenen naar Poelenburg en Peldersveld. Het zijn de enige wijken die een eigen pact hebben. Er is meer groen in Poelenburg dan in Oud Koog.’
Harrie van der Laan tegen Pancar: ‘In de hele gemeente moeten inwoners 35 euro per jaar meer betalen omdat in Poelenburg grof vuil van de straat moet worden gehaald. Ik zou eens ophouden met dat zielige gedrag.’ Pancar: ‘Dat zijn dumpingen; het vuil is niet van buurtbewoners. Maar als die een melding doen wordt er niets mee gedaan.’ Oclin: ‘Laten we ook als het gaat over eigen verantwoordelijkheid wijken gelijk behandelen.’
Homme Heida (PVV) tegen Melchior Mattens: ‘Hoe weten dieren dat ze naar schuilstallen moeten? Vertellen ze dat aan elkaar?’ Mattens: ‘Dieren zoeken de schaduw op. Als die er niets is, kunnen ook zij brandwonden oplopen.’
Evert Hartog (SP) tegen René Ruijn: ‘Het aandeel sociale woningbouw in nieuwbouw is eerder drie dan 30 procent. Het is mislukt.’ Tuijn: ‘We moeten goed kijken naar de nieuwe plannen. Daar zit wel degelijk 30 procent in. Wat nu wordt opgeleverd zijn nog oude projecten.’
Peter van Haasen over het niet kunnen missen van de opbrengsten uit de hondenbelasing: ‘We lopen nu al behoorlijk terug in inkomstemn door een gebrek aan handhaving.’
