Terwijl het onderzoek dat de Gezondheidsdienst voor Dieren heeft uitgevoerd naar een drink- en graasplek voor schapen bij Nauerna geen sterke bodemverontreiniging aan het licht bracht met directe gezondheidsrisico’s voor de dieren, slaat de LTO-afdeling Kennemerland – Zaanstreek alarm over ‘de ernstige bodem- en watervervuiling in het gebied’.
De aanleiding voor het schrijven van de Land- en Tuinbouworganisatie aan wethouder Wessel Breuness is dezelfde: de problemen op en rond het agrarisch bedrijf van de familie Molenmaker. Daarnaast leven er zorgen over de mogelijke effecten van vervuiling ‘in een wijder gebied rond de vuilstortplaats’. De laatste brief van het college aan de gemeenteraad meldt echter dat de stortplaats van Afvalzorg geen bodemverontreiniging veroorzaakt, maar dat het oppervlaktewater in het gebied niet geschikt is als drinkwater voor vee omdat het te zout is en te veel ijzer en zwavel(sulfaat) bevat als gevolg van natuurlijke processen.
Lage ligging
Dat er geen relatie wordt gelegd tussen de stortplaats en zieke of overleden schapen is LTO een raadsel, ‘gelet op het feit dat geen van de tot nu toe verrichte onderzoeken zich heeft gericht op de vraag of er sprake is van een aantoonbaar verband’. Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) verklaart de aangetroffen stoffen uit de lage ligging van het gebied, maar de brancheorganisatie van boeren en tuinders vindt dat al te gemakkelijk nu nader onderzoek ontbreekt.
Ontbrekende antwoorden
Een antwoord op ‘de wezenlijke, inhoudelijke vragen die de familie Molenmaker al jaren bezighouden’ is er nog niet gekomen. ‘Het gaat er hen om dat de oorzaak wordt gevonden en adequate oplossingen worden bereikt,’ aldus brief. Gaat dat er nog van komen? En kan daarbij ook een ruime cirkel rond de stortplaats met agrarische percelen wordt betrokken? De LTO-afdeling vindt ook dat de boeren in dit grotere gebied op de hoogte gesteld hadden moeten worden van de vervuiling in en rond de percelen van de familie Molenmaker.
Gedeeld eigendom
Die gronden zijn deels eigndom van het waterschap en deels van Landschap Noord-Holland (LNH). Volgens HHNK is het zoutgehalte van het water in de ringsloot en op braakliggende grond problematisch voor schapen, maar vergelijkbaar met andere terreinen in de buurt zoals de Westzanerpolder en de Nauernasche polder. Dit als gevolg van een natuurlijke situatie door verbrakking. De waterkwaliteit van grote delen van de regio boven het Noordzeekanaal wordt volgens HHNK sterk beïnvloed door het mariene verleden; het land heeft grotendeels onder (zout) water gestaan.
Blijven verpachten voor schapen?
Ook het water in het direct aangrenzende Noordzeekanaal is brak en daarin zit van nature veel zout, zwavel en ijzer. Doordat er vrijwel overal in de regio sprake is van kwelwater, is dit ook op het land een bekend en blijvend probleem. De ringsloot rondom de stort is door HHNK bestempeld als ongeschikt voor drinkwater voor vee. Het schap gaat zich nu beraden op de vraag of het land waar nu nog schapen lopen daat ook in de toekomst voor ter beschikking moet worden gesteld. Ook Landschap Noord-Holland stelt zich die vraag.
Veel meer vogels
De ringsloot staat niet in verbinding met het andere oppervlaktewater in de polder en het water wordt uitgepompt in het Noordzeekanaal. Voor wat betreft natuurontwikkeling ziet LNH geen risico’s. De organisatie monitort de vogelsterfte en wat dat betreft wordt niets verdachts waargenomen. Door vernatting van het veen is er juist sprake van een enorme toename van onder andere moeras- en weidevogels, aldus een brief van het college aan de gemeenteraad.
Onderzoek de Braak
In het kader van het project Waterparel de Braak heeft LNH in 2018 water- en bodemonderzoek laten verrichten in de Braak en daaruit kwam geen verontreiniging naar voren. ‘Daarnaast verschillen de waarden van gevonden stoffen niet naarmate de afstand tot de stort groter of kleiner wordt. Dit zou bij een relatie tussen de kwaliteit van de waterbodem en de aanwezigheid van de stortplaats wel de verwachting zijn,’ aldus het college.
