Een rechter buigt zich dinsdag over het geschil tussen de gemeente en de eigenaar van het oude pandje aan de Zaanweg 26 in Wormerveer, dat tot ontsteltenis van de laatste is aangewezen als gemeentelijk monument. Het betekent dat hij zijn plan voor sloop en nieuwbouw in rook ziet opgaan.
De VVD en D66 namen het op voor eigenaar Cor de Vries, maar wethouder Natasja Groothuismink liet zich alleen verleiden tot de toezegging dat ze de adviescommissie welstand en monumenten zal vragen om nog eens ter plekke te gaan kijken. Die commissie adviseerde om de monumentenstatus toe te kennen, maar alleen op grond van onderzoeken en rapporten en niet van eigen waarnemingen ter plekke.
Vooraanwijzing onbekend
Wat er gebeurde. In maart 2018 was de vooraanwijzing tot monument, maar dat besluit bereikte de toenmalige eigenaar niet omdat de aangetekende brief niet kon worden afgeleverd, werd teruggestuurd naar het stad en daar in de vergetelheid raakte. De huidige eigenaar kocht het in bedroevende staat verkerende huisje enkele maanden later, met de bedoeling om het te slopen.
Hij wil er een pand ‘in Zaanse stijl’ voor terugbouwen, maar wel veel hoger dan het bestaande. Er moet namelijk een woning bovenop komen om het project te financieren – maar een dergelijk gebouw past niet in het bestemmingsplan.
Zaanse traditie
Dat de monumentenstatus daar nog bovenop komt is zuur, maar kan gezien de Zaanse traditie met het bewaren van historische houtbouw – met de Zaanse Schans als wereldberoemd voorbeeld – ook niet helemaal als een donderslag bij heldere hemel gekomen zijn. Het betreffende pand dat is gebouwd tussen 1635 en 1687 wordt door de commissie gezien als een zeldzaam nog bestaand voorbeeld van oorspronkelijke, eenvoudige Zaanse houtbouw.
Technische staat onbelangrijk
De slechte conditie van het huis hoeft een aanwijzing tot monument niet in de weg re staan, betoogde Ruud Pauw (Rosa) in navolging van Groothuismink: hij verwees onder meer naar de restauratie van molenschuur De Paauw in Nauerma, die nu ‘een pareltje aan de Zaan’ is en er nog veel slechter aan toe was dan het Wormerveerse huisje.
Enorme kosten
VVD-fractievoorzitter Stephanie Onclin zit vooral met de kostenpost voor de eigenaar: de eerste inschatting van de meerkosten van renovatie ten opzichte van sloop en nieuwbouw bedragen volgens haar vierenhalve ton. Daar staat vanwege de monumentale status 6000 euro subsidie tegenover. ‘Om een paar balken te beschermen.’
Tegengestelde visies
Wat raadslid Homme Heida van de PVV kan het pandje direct tegen te grond en is het afgelopen met ‘erfgoedfratsen’ die wat zijn partij betreft ‘heel erg lijken op een systeem om eigendom te onteigenen’. Marianne de Boer (Lokaal Zaans) wierp op dat het niet de bedoeling kan zijn dat eigenaren hun panden gaan verwaarlozen om een eventuele aanwijzing als monument te ontlopen. Sandra van der Weij (Partij voor de Dieren) kwam tot een salomonsoordeel: de gevel houden en de rest vernieuwen. Het is nu echter aan de rechter om tot een besluit te komen.
