Stichting Halt heeft vorig jaar duizenden zaken minder afgehandeld dan in 2019, omdat jongeren vanwege de coronamaatregelen meer thuis waren. Daardoor daalde het aantal zaken voor schoolverzuim, winkeldiefstal en vernieling, meldt de organisatie. In Wormerland werd overlast op het water aangepakt en deze werkwijze krijgt waarschijnlijk navolging in Zaanstad.
Een Halt-straf heeft als doel om grensoverschrijdend gedrag van minderjarigen zo vroeg mogelijk te stoppen. Ook excuses aanbieden aan het slachtoffer en een schadevergoeding betalen kunnen deel uitmaken van de alternatieve straf. Die bestaat meestal ook uit werk- en leeropdrachten en gesprekken met de ouders of verzorgers. Halt bestaat dit jaar 40 jaar en doet in normale jaren ook veel aan voorlichting en spreekuren, maar die activiteiten kwamen op een lager pitje te staan vanwege de sluiting van scholen. Daarom werd een speciale les ontwikkeld die online aan leerlingen thuis wordt gegeven, met thema’s als jeugdcriminaliteit, groepsdruk en onlineveiligheid.
Wormerland
Speciale aandacht is er in De highlights van 2020 voor Wormerland. ‘De afgelopen zomer zorgden veel jongeren in Wormerland voor overlast op het water. Schreeuwen en harde muziek en veel te hard varen. De gemeente bedacht in samenwerking met Halt een aanpak om de overlast tegen te gaan. Niet bekeuren – al is dat ook gebeurd – of een werkstraf, maar twee gesprekken met de ouders erbij en een leeropdracht. ‘Bewustwording, daar gaat het om,’ zegt Rosanne Voerman van Halt in het rapport. ‘Want ze hebben vaak geen idee van de gevolgen. Je krijgt tijdens die gesprekken ook een beeld van hoe het thuis gaat, op school en binnen de vriendengroep. Ouders blijken vaak helemaal niet op de hoogte te zijn van wat hun kind allemaal uitspookt.’ Overlast op het water speelt ook in onze gemeente.
Zaanstad
De leeropdracht die de jeugd in Wotmerland kreeg is een soort strafwerk. ‘Het doel ervan is dat ze zelf gaan nadenken, de gevolgen van hun gedrag leren te overzien en niet onder groepsdruk iets doen waar ze eigenlijk niet achter staan,’ aldus Voerman. In totaal ondergingen tien jongeren uit Wormerland de Halt-aanpak. Vijf anderen waren eeder al, samen met hun ouders, uitgenodigd voor een gesprek met de burgemeester over hun vaargedrag en de risico’s. De aanpak van Halt in Wormerland vormt volgens André Bredschneijder, adviseur Havens en Vaarwegen in Zaanstad, een welkome aanvulling op de maatregelen die Zaanstad al neemt, zoals beboeten, een verplichte registratie en voorlichting op scholen. ‘De kans is groot dat we die overnemen,’ zegt hij. ‘En dan niet alleen voor varende jongeren, maar ook voor de zwemmende. Want zwemmen in de Zaan is vanwege de scheepvaart levensgevaarlijk, en daar is nog niet iedereen van doordrongen.’
Alternatieve Halt-straffen
Halt legde vorig jaar 13.421 straffen op, tegen ongeveer 16.500 per jaar. Een op de tien straffen had vorig jaar te maken met het coronavirus. Ruim 1300 jongeren kwamen bij Halt terecht omdat ze zich niet aan de coronaregels hielden. Omdat werken in bijvoorbeeld een verpleeghuis of kinderboerderij niet meer mogelijk was, moesten jongeren zich als onderdeel van de Halt-interventie op een andere manier (thuis) nuttig maken. Bijvoorbeeld door boodschappen te doen voor oudere mensen in hun woonomgeving, klusjes in huis te doen of een broertje of zusje te helpen met het huiswerk. De Halt-medewerkers ontvingen foto’s en filmpjes van de werkstraffen als bewijs. ‘Het was voor de jongeren prettig dat ze op deze manier toch hun Halt-straf konden afronden en het incident achter zich konden laten,’ aldus de terugblik op coronajaar 2020.
Veiligheid op straat
Halt draagt ook bij aan een veiligere wijk. Jaarlijks rijden veel jongeren zonder rijbewijs, met name op scooters maar soms ook in een auto. Dit verkeersgedrag zorgt voor gevaarlijke situaties in het verkeer, waarbij jongeren zich onvoldoende bewust zijn van de ernst en mogelijke gevolgen. Het Parket CVOM dat binnen het Openbaar Ministerie verantwoordelijk voor is voor verkeer en Halt hebben van juli 2019 tot en met december 2020 samengewerkt aan het tegengaan en begrenzen van het rijden zonder rijbewijs door minderjarigen. In de pilot in regio Midden-Nederland kregen zo’n 1000 jongeren de kans te leren van hun fouten. Daarbij stonden jongeren stil bij het belang zich te houden aan de verkeersregels. Ze kregen geen aantekening op het strafblad.
Jongerenpanel
Halt heeft sinds vorig jaar een jongerenpanel. Uit de vele aanmeldingen werden 20 jongeren geselecteerd in de leeftijd van veertien tot 20 jaar, al dan niet met een Halt-straf achter de rug. Het panel komt een paar keer per jaar – nu nog noodgedwongen online – samen om met bepaalde vraagstukken mee te denken. Zo hadden ze een inbreng in de nieuwe Halt-website, een sociale mediastrategie en nieuwe voorlichting en leverden ze input over de impact van het overtreden van coronaregels. Ook is er een whatsapp-groep het jongerenpanel korte vragen, stellingen of polls krijgt voorgelegd. Deze aanpak bevalt goed en wordt dit jaar voortgezet.
