Raadsleden van Lokaal Zaans, de POV, VVD, D66 en de PVV doen een bijna vertwijfelde poging om de proef met een afwijkend systeem van ondergrondse afvalinzameling in Saendelft te laten slagen. Ze pleiten in een motie voor handhaving en voor gescheiden inzamelroutes voor straten waar goed gescheiden wordt en straten waar de vervuiling te groot is. Het probleem: het geld voor de pilot die nog enkele maanden loopt is al op.
De actiegroep Afval scheiden Ja, Kliko’s Nee streed met passie voor een volledig ondergrondse afvalinzameling in de wijk van Assendelft en wist een één jaar durende proef uit het vuur te slepen. Op 22 mei vorig jaar werd gestart, ondanks zorgen over een in coronatijd mogelijk tekortschietende informatievoorziening. In de proef is opgenomen dat het GFT maximaal vijf procent vervuild mag zijn met afval dat er niet in thuishoort, maar dat gaat hoewel er wel verbetering is waar te nemen niet goed genoeg.
Niet willen of niet weten?
Op 7 oktober werden bij een steekproef in veertien van de 43 GFT-containers één tot twee grijze/blauwe zakken gevonden en drie containers waren nog zwaarder vervuild. De begeleidende werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van de gemeente, HVC, de actiegroepleden en de raadsleden achter de motie) merkt dat ‘heel veel mensen welwillend zijn, maar dat er nog een groep is die óf niet wil scheiden óf nog niet weet hoe ze goed moeten scheiden’. Raamposters, berichten op Facebook, stickers op de containers en een huis-aan-huisbrief hebben niet het gewenste resultaat. En dan komt handhaving in beeld.
Oplopende kosten
Marianne de Boer (LZ), Jaap Keijser (POV), Rina Schenk (VVD), Flip Hoedemaeker (D66) en Peter van Haasen (PVV) schuiven het uitblijvende succes deels in de schoenen van corona: door de virusuitbraak kon de oorspronkelijke opzet van de proef niet uitgevoerd worden. Het opleiden en de inzet van afvalcoaches was nauwelijks mogelijk de de communicatie bleef achter. Aan de andere kant raakte het budget van ruim 120.000 euro sneller dan verwacht op omdat vervuild en afgekeurd GFT tegen hoge kosten verbrand moet worden. En dat gebeurde zo vaak omdat alle ‘groene’ containers in één rit worden geleegd en goed en slecht gescheiden groente-, fruit- en tuinafval zich mengt en samen in de oven van HVC verdwijnt.
Uiterste krachtsinspanning
Er moet daarom nog een laatste uiterste krachtsinspanning worden gedaan om de zaak op de rails te krijgen en te voorkomen dat ook de bewoners van Saendelft te maken krijgen met een trits rolcontainers waarvoor velen geen plek hebben. Handhaving moet gaan controleren op bijplaatsingen en verkeerd aangeboden afval en de daders moeten daar financieel voor gestraft worden, de meer dan 50 procent ‘goede’ containers moeten apart van de ‘foute’ worden geleegd, ondernemers – ook van buiten de wijk – moeten erop worden gewezen dat er sancties staan op het misbruiken van de PMD-containers voor bedrijfsafval en er moet inzichtelijk worden gemaakt of de proef de gewenste afname van het aanbod aan restafval tot gevolg heeft. Dat laatste is tot nu toe pas één keer geanalyseerd met een sorteerproef.
Vulgraad zichtbaar maken
De indieners van de motie stellen verder voor om HVC opdracht te geven om de containers vaker te legen en om de vulgraad van elle bak te delen via de website of een app, zodat bewoners kunnen zien of de container vol is of niet. Ze komen dan niet voor niets met restvuil naar een container en worden niet in de verleiding gebracht om die dan maar in een bak met een ander doel te gooien of de zak ernaast te zetten in plaats van weer mee naar huis te nemen. Ook willen ze dat inzichtelijk wordt gemaakt waar het wel en waar het niet goed gaat met het scheiden.
Dekking extra kosten
De extra kosten voor twee in plaats van één GFT-inzamelronde in Saendelft bedragen 4385 euro voor de periode van 1 februari tot 1 mei. Een sorteerproef van de inhoud van een aantal restafvalcontainers kost 2250 euro en nog een serie gesprekken met bewoners van straten waar het niet goed gaat 4500 euro. De overige noodzakelijke extra communicatie wordt begroot 3865 euro, wat de totale meerkosten op 15.000 euro brengt. De kosten van handhaving zijn in de motie niet meegenomen. En dan blijkt ook waarom corona zo nadrukkelijk door de tekst danst: de fracties stellen voor deze extra kosten te dekken uit de reserve voor coronamaatregelen.
