‘Zaanstad is al jaren één van de duurste gemeenten met gemeentelijke lasten,’ klinkt het vaak. En terecht. Maar qua stijging van die lasten voor de burger zitten we ditmaal meestal aan de goede kant, volgens de jaarlijkse intervarisatie van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (Coelo) van de Rijksuniversiteit Groningen. We blijven de hoogste rioolheffing van het land betalen.
Wat de OZB betreft zit Zaanstad wat de 40 grootste gemeenten betreft niet meer in de kopgroep, maar in de middenmoot omdat de stijging hier achterblijft bij het landelijk gemiddelde: 1,2 tegenover 5,2 procent. Landelijk gezien betalen huishoudens bestaande uit meerdere personen in een koophuis dit jaar gemiddeld 774 euro aan gemeentelijke woonlasten, die bestaan uit de onroerende zaakbelasting, rioolheffing en afvalstoffenheffing. Dat is 45 euro meer dan een jaar eerder. Huurders zijn gemiddeld 390 euro kwijt, 29 euro meer dan een jaar eerder. Zij moeten afvalstoffenheffing en in sommige gemeenten rioolheffing betalen.
Huurders betalen geen OZB, huiseigenaren wel: in 2021 gemiddeld 266 euro. De sterke gemiddelde stijging van 5,2 procent komt vooral doordat het tarief in Amsterdam sterk stijgt, met 22,6 procent). Wordt Amsterdam buiten beschouwing gelaten dan bedraagt de stijging 2,9 procent. Amsterdam had in 2020 relatief hoge inkomsten uit de toeristen- en parkeerbelasting begroot, maar daar kon door de corona-uitbraak een streep door.
Ondanks de sterke stijging van het OZB-tarief is het gemiddeld betaalde bedrag in de hoofdstad nog steeds laag in vergelijking met de andere grote gemeenten. In drie gemeenten daalt het tarief, het sterkst in Venlo (zes procent). In Den Haag betalen huishoudens het minst (gemiddeld 152 euro), in Nijmegen het meest (580 euro).
Afvalstoffenheffing
De grootste stijging van de lasten zit in de afvalstroffenheffing, vooral door invloeden van buiten. Met de opbrengst hiervan wordt de afvalinzameling en –verwerking bekostigd. Een meerpersoonshuishouden betaalt gemiddeld 332 euro aan afvalstoffenheffing, 9,1 procent meer dan vorig jaar. In sommige gemeente stijgen de kosten door investeringen, bijvoorbeeld om de scheiding van afvalstromen te verbeteren. Alle gemeenten hebben al een paar jaar te maken met teruglopende inkomsten doordat ingezameld papier en plastic minder opbrengt.
Wat deze heffing betreft kunnen we ons in Zaanstad niet in de vingers krijpen: de stijging is met 11,8 procent relatief hoog. In tegenstelling tot veel andere gemeenten hanteert Zaanstad geen gedifferentieerd tarief voor één- en meerpersoonshuishoudens: elk adres moet over dit jaar 337 euro afdragen. Er zijn wel gemeenten waar de heffing juist naar beneden gaat.
In Arnhem betaalt een meerpersoonshuishouden dit jaar naar schatting 15,7 procent minder, terwijl in Westland de heffing door het dak gaat met een stijging van 29,8 procent. Huishoudens in Nijmegen betalen net als in 2019 het minst (38 euro) omdat een groot deel van de kosten van afvalinzameling en verwerking betaald uit de OZB. In Amsterdam betalen huishoudens het meest (435 euro).
Rioolheffing
Gemeenten kunnen kiezen of zij een de aanslag voor de rioolheffing sturen naar woningeigenaren, huurders of beide. In Zaansrad gaat die naar de gebruikers van woningen en bedrijfspanden. Ook hier wordt geen verschil gemaakt in de tarieven voor een één- of een meerpersoonshuishouden. Het tarief is voor ieder huishouden gelijk. Voor de afname van water tot 300 kubieke meter geldt dit jaar een tarief van 284,41 euro en voor elke 100 kubieke meter meer dan dat 94,80 euro. En daarmee voert Zaanstad dan toch weer de kopgroep aan.
In de gemeenten waar huurders wel rioolheffing betalen varieert het tarief voor zowel één- als meerpersoonshuishoudens van 28 euro in Oss tot onze 284 euro. Eigenaar-bewoners betalen in Tilburg het minst voor de rioolheffing (103 euro) en in Zaanstad ook het meest. Het gemiddelde is 176 euro, 2,4 procent meer dan vorig jaar.
