Woningbouwcorporatie ZVH wil in het project Jonker Juffer circa 90 sociale huurappartementen, twaalf grondgebonden koopwoningen en rond 1000 vierkante meter aan voorzieningen realiseren aan het Jonkerplantsoen, op de plek van de Techniekcampus die als Zaancampus naar verhuist naar de plek van de voormalige dansschool Juvat aan de Aris van Broekweg in Zaandam.
Al in 1999 heeft ZVH het complex aan het Jonkerplantsoen aangekocht voor woningbouw. De crisis van 2008 gooide echter roet in het eten. Inmiddels zijn de marktsituatie en de slagkracht van ZVH dermate verbeterd dat de corporatie weer actief woningbouw kan ontwikkelen. De gemeente heeft de Boerejonkerbuurt als transformatiegebied aangewezen, met mogelijkheden voor honderden nieuwe woningen. Direct betrokken zijn de huidige huurders, die inmiddels op Hond en Kat na. Dat bedrijf heeft nog een doorlopend huurcontract tot 2023.
Programma van Eisen
Er ligt nu een Ruimtelijk Programma van Eisen dat de visie, uitgangspunten en randvoorwaarden vastlegt voor de ontwikkeling van de kavel tussen de Aldi-vestiging in het noorden, de H.G Scholtenstraat in het oosten, de Jufferstraat in het zuiden en het Jonkerplantsoen in het westen. Deze kavel meet grofweg 70 bij 70 meter en heeft een totale oppervlakte van circa 4930 vierkante meter. Het programma doet tevens globale uitspraken over het gebruik en de inrichting van de openbare ruimte rond Jonker Juffer, vooral over parkeren. Voor projecten vanaf 100 woningen geldt dat minimaal 30 procent sociale huur moet zijn. Projecten met meer dan 50 sociale huurwoningen krijgen voorrang in de gemeentelijke begeleiding.
De plek
De voor woningbouw beschikbare kavel is gelegen tussen het kleinschalige en intieme Jonkerplantsoen aan de westkant en de ruim opgezette, grootstedelijke H.G. Scholtenstraat aan de oostkant. De Jufferstraat aan de zuidzijde maakt deel uit van een door de gemeente gewenste loop- en fietsroute tussen de Kogerveldbuurt enerzijds en de Zaanoever anderzijds. De ambitie is om door middel van deze route het Zilverschoonplein via het Jonkerplantsoen te verbinden met een toekomstige openbare verblijfsplek aan de Zaan. Dat legt bovendien een logische verbinding tussen de door wonen gedomineerde Kogerveldbuurt en de Boerejonkerbuurt, waar wonen nu juist nog in de minderheid is.
Dam & Partners Architecten hebben een Massastudie en Beeldkwaliteitplan gemaakt met een gebouw in de vorm van een gesloten bouwblok. Elk van de vier zijden heeft een andere ligging en daarom een andere bouwhoogte. Langs de H.G. Scholtenstraat zes tot zeven bouwlagen, langs de smallere Jufferstraat vijf en aan het Jonkerplantsoen en aan de noordzijde drie.
Op de begane grond komen langs de H.G. Scholtenstraat voorzieningen, langs de Jufferstraat sociale huurwoningen die het parkeren op het binnenterrein vanaf de straat onzichtbaar maken, aan het Jonkerplantsoen vrije sector koopwoningen in de vorm van stadshuizen en aan de noordkant een ‘groene wandelstraat’, met ook daaraan huizen in de vrije sector. Het totaal geschetste programma omvat:
- 72 sociale huurwoningen van vierkante meter;
- Vijftien sociale huurwoningen van 67 tot 73 vierkante meter;
- Drie sociale huurwoningen van 50 vierkante meter;
- Negen koopwoningen van 122 vierkante meter;
- Drie koopwoningen van 147 tot 158 vierkante meter;
- Maatschappelijke en/of commerciële voorzieningen 965 vierkante meter;
- Minimaal 240 fietsparkeerplekken, inpandig op de begane grond;
- 57 autoparkeerplaatsen, waarvan twaalf voor de twaalf koopwoningen en 45 voor de 90 sociale huurwoningen. Bezoekers parkeren op openbaar terrein. Dit vraagt om de realisatie van maximaal 31 plekken op straat, volgens de geldende parkeernormen. Maar aangezien er om Jonker Juffer te realiseren 4400 vierkante meter aan bestaande functies verdwijnt, daalt de parkeervraag op straat mer meer dan die 31 plekken.
De vrije sector koopwoningen hebben de vorm van stadshuizen met drie bouwlagen. Ze bevinden zich aan de west- en noordzijde van het blok. De sociale huurwoningen zijn appartementen, ontsloten via galerijen, met uitzondering van drie kleine appartementen op de begane grond. De parkeerplaatsen liggen onder een groene overkapping in het binnengebied. De genoemde aantallen en oppervlaktes kunnen bij de uitwerking van het plan nog wijzigen.
Doelgroepen
De doelgroep in de sociale huurwoningen zijn één- en tweepersoonshuishoudens, met daarbij aandacht voor senioren met een zorgvraag. De vrije sector koopwoningen zijn gericht op gezinnen, om zo een bijdrage te leveren aan een meer diverse bevolkingsopbouw in deze wijk. Het Beeldkwaliteitsplan geeft aan de hand van voorbeelden uitleg over de gewenste architectuur. Deze zijn niet altijd letterlijk te nemen, maar geven de bedoelde sfeer en gelaagdheid van de stijl weer. De belangrijkste punten zijn: het gebouw is een herkenbaar geheel met strakke rooilijnen. De begane grond krijgt zorgvuldige aandacht: elke woning krijgt zijn eigen entree aan de straat en een zone om plantenbakken, bankjes en dergelijke neer te zetten.
Auto- en fietsparkeren vindt op het binnenterrein plaats, maar zoveel mogelijk uit het zicht. In de Boerejonkerbuurt wordt de komende jaren nog meer woningbouw voorzien en daarom werkt de gemeente aan het invoeren van gereguleerd parkeren. De bewoners van Jonker Juffer krijgen dan géén recht op een parkeervergunning in de openbare ruimte en dragen dus zelf niet bij aan de parkeerdruk in de buurt.
Geschiedenis
De projectnaam Jonker Juffer houdt de herinnering levend aan zaag- en oliemolen De Jonker en paltrokmolen De Juffer. Beide molens stonden er al rond 1670. Aan het eind van de negentiende eeuw veranderde het molenlandschap ingrijpend door de snelle industrialisatie. De spoorlijn Zaandam-Enkhuizen verscheen en vrijwel alle molens maakten plaats voor fabrieken. Begin twintigste eeuw ontstonden vanaf de Zaanoever nieuwe woon/werkbuurten. Als eerste de Slachthuisbuurt, met woningen, bedrijven, scholen en een speeltuin. In 1958 opende Centrale Werkplaats De Boerejonker, een gemeentelijke sociale werkvoorziening. Sindsdien is de werkplaats een aantal malen verbouwd, waarbij het sterk van karakter veranderd is.
