De staycation van de afgelopen zomer met veel bewegingen in de directe omgeving heeft Lokaal Zaans de ogen geopend: de openbare ruimte is een puinhoop in Zaanstad. Prachtige gazons vol hoge wilde gras, verzakte stoepen, onkruid in en rond de boshokjes, scheve lantaarnpalen, al maanden onaangeroerd bouwafval en uitrenzones waar men de hond kwijtraakt in ‘het oerwoud’.
Steunfractielid Tyler ter Meulen toog aan het werk en zette een agenda-initiatief in elkaar om de algehele verloedering op het bordje van de gemeenteraad te leggen. Een schone, goed onderhouden omgeving is een belangrijke taak van de gemeente en een aantrekkelijke buitenruimte stimuleert de economie. Toeristen van buiten de Zaanstreek zullen eerder genegen zijn een nette aantrekkelijke stad te bezoeken dan een gemeente met veel achterstallig onderhoud en zwerfafval in het openbare gebied, denkt hij. Bovendien krijgt door een doordacht ecologisch onderhoudsplan de natuur de ruimte de kans om te floreren.
Nú achterstand wegwerken
Volgens de Situational Crime Prevention Theory is er in een nette, overzichtelijke openbare ruimte minder kans op normoverschrijdend gedrag en daarnaast geeft die burgers een veilig en aangenaam gevoel. Door een beter onderhoud van de plantsoenen, en in het bijzonder de uitrenzones, zullen honden(bezitters) minder last van grasaren hebben. ‘Het is nu tijd om de achterstand weg te werken en een nieuwe standaard te zetten Lokaal Zaans pleit ervoor om onze achterstand in de openbare ruimte nu aan te pakken,’ aldus het rijkelijk met fotografisch bewijsmateriaal gelardeerde initiatief.
Lokaal Zaans vindt dat het maaibeleid op onderdelen moet worden aangepast. Groenstroken langs wegen (bermen) worden nu één of twee keer per jaar onder handen genomen en soms een keer extra, bijvoorbeeld om de verkeerssituatie overzichtelijk en veilig te houden. LZ vindt dat dit leidt tot meer zichtbare vervuiling met zwerfafval en maakt zich zorgen over de dieren die in het hoge gras leven, zoals kikkers en kleine zoogdieren. De partij pleit er daarom voor om de frequentie te verhogen.
Gazons
Gazons zijn in Zaanstad in de eerste plaats bedoels voor mensen, zo leerde Ter Meulen uit de antwoorden op technische vragen. Ze zij er om te voetballen, te spelen of te picknicken en liggen verspreid door de gemeente. Sinds dit jaar worden op diverse plekken bloemrijke stukjes in gazons minder vaak gemaaid: zes tot acht keer per jaar. Het gras mag hoger groeien, behalve daar waar veel wordt gerecreëerd of gespeeld. LZ is niet te spreken over de afscheiding tussen bloemrijke stukken en gemaaide perken: die is erg rigoureus en de gemaaide stukken gaan niet vloeiend over in de meer natuurlijke delen, wat zorgt voor een rommelig aanblik.
Lokaal Zaans zou graag zien dat alle gazons die bedoeld zijn om te recreëren vaker gemaaid worden en om te zorgen voor een geleidelijke overgang naar de hogere en bloemrijke vegetatie. ‘Zo houden we de buurt veilig, netjes en verzorgd en kunnen de mensen ook daadwerkelijk recreëren op de gazons.’ Rietlanden en ecologische oevers zijn vegetaties die grotendeels in het najaar of de winter worden gemaaid. In de regel blijft daar 20 tot 30 procent ongemaaid. Maar er zijn Zaankanters die hun woning bewust hebben gekocht voor het uitzicht op water en dat is door hoge begroeiing in meerdere wijken onzichtbaar geworden.
‘Riet staat metershoog, bankjes die ooit aan het water zijn geplaatst om te genieten van de natuur zijn door de begroeiing onbruikbaar geworden. Ook uitrenzones voor honden zijn niet meer te betreden. ‘Dit levert vele teken op, grasaren die in de vacht gaan zitten. Jaarlijks wordt er door de gemeente ruim 590.000 euro – in 2020 begroot [ aan hondenbelasting geïnt. Hiervoor krijgen de hondenbezitters niet-onderhouden veldjes terug.’
Vanwege een eerder aangenomen motie over het maaibeleid is ervoor gekozen om naar andere manieren van maaien te kijken, met als doel het stimuleren van de biodiversiteit. Maar juist invasieve plantensoorten zoals grasaren en distels nemen nu de boel over,signaleert Ter Meulen. Het is daarom tijd voor een evaluatie.
Ook het rondzwervende huisvuil en zwerfafval is Lokaal Zaans een gruwel. ‘Dit geeft een vies en onveilig gevoel, en is ook zeer schadelijk voor de natuur. Buurtbewoners doen melding van extreem veel (fruit)vliegen en wij horen van verontruste buurtbewoners steeds vaker dat ratten en ander ongedierte opduiken in de woonwijken.’ Daarvoor moet een plan van aanpak komen, net als voor het dumpen van zaken als banken, kasten, tv-meubels, fietsen en matrassen langs de weg. Dergelijke dumpingen werken als een magneet, weet Ter Meulen: de rest van de buurt dumpt de nog thuis gestalde meubels er ook maar bij.
Snelle reactie
De oplossing van LZ is een quick reaction force om dit soort grofvuil met spoed te verwijderen. ‘Als iemand met de allerbeste intenties zijn afval wil storten in een onder- of bovengrondse container, heeft hij vaak het probleem dat deze tot de nok toe vol is. Vogels trekken de inhoud uit de vuilnisbakken, waardoor veel afval door de straten waait en de buurt verontreinigt. Het komt in het water terecht, in het openbaar groen, in de tuinen van mensen. Afvalbakken moeten vaker geleegd worden en daar waar nodig snel gerepareerd worden,’ aldus het agenda-initiatief. En de omgeving van (rest)alvalcontainers miet schoon blijven.
Een ander punt van aandacht zijn (zwaar) verzakte stoepen Die veroorzaken een slechte afwatering, waardoor het de verzakking nog wordt versterkt en kunnen gevaarlijk zijn. ‘Er zijn veel voorbeelden van voetgangers die hun enkels verzwikken of ten val komen omdat de stoep is verzakt en tegels losliggen.’ Er worden momenteel geen aparte inspecties uitgevoerd om verzakkingen in beeld te brengen en ook zijn er geen aparte plannen om verzakkingen tegen te gaan wanneer er geen andere problemen zijn. Ze worden integraal met andere maatregelen opgelost.
Lantaarnpalen en ander leed
Door heel Zaanstad staan lantaarnpalen die of niet werken, of krom zijn of, in het ergste geval, krom zijn én niet werken. En er zijn veel hekwerken half omgevallen. Onkruid tiert welig. ‘Noem een straat in Zaanstad waar het groen niet tussen de tegels vandaan komt zetten. Wij denken dat die straat nu niet bestaat… Het geeft een vieze indruk. Soms zijn parkeerplaatsen bijna natuurlijk van elkaar gescheiden. Op de korte termijn is het wellicht voordeliger voor de gemeente om dit niet aan te pakken, maar achterstallig onderhoud aan de trottoirs en straten zal later leiden tot meer kosten,’ waarschuwt LZ.
De fractie pleit voor ‘de handen ineen slaan’: bewoners hebben vaak mooie ideeën over hoe hun omgeving verbeterd kan worden met bijvoorbeeld mooie hangende plantenbakken aan de straatverlichting, gevuld met seizoensbloemen, voor een vrolijk, natuurlijk en groen straatbeeld. Lokaal Zaans nodigt alle fracties en het college uit om mee te denken over verbeteringen.
