Het artikel Ik werd te duur dus ik werd op straat gegooid op de website van het tv-programma Argos heeft de SP in Zaanstad verleid tot schriftelijke vragen aan het college. Het stuk komt er kort samengevat op neer dat veel kinderen van ouders met een uitkering noodgedwongen het huis verlaten als ze 21 worden, omdat in de bijstand dan de kostendelersnorm gaat gelden.
Dat principe dat alle volwassen leden van een huishouden meebetalen aan het draaiende houden ervan vergroot het huisvestingsprobleem. Jongeren komen op straat terecht. Gemeenten hebben de ruimte om maatwerk toe te passen en de kostendelersnorm in dergelijke gevallen buiten toepassing verklaren, maar het is een mogelijkheid waar ze zelden naar blijken te grijpen uit angst om precedenten te scheppen. Maatwerk toepassen is bovendien duurder dan een regeling algemeen inzetten. Alleen Amsterdam is een gunstige uitzondering in tien onderzochte steden.
Laatste cijfers uit 2016
De SP’ers Anna de Groot en Evert Hartog willen weten of ook Zaanstad door Argos is benaderd en zo ja, wat daarvan de uitkomst was. Op 4 februari 2016 werd door de Zaanse gemeenteraad gepraat over de kostendelersnorm, en daaruit bleek toen dat 900 dossiers werden beoordeeld en dat in 600 gevallen de kostendelersnorm werd doorgevoerd. De SP is nu benieuwd naar de cijfers over 2019/2020. In 2016 bleek eveneens dat de 600 dossiers waarin de kostendelersnorm werd doorgevoerd tot slechts dertien gesprekken over een mogelijke herbeoordeling volgden. Daarna werd in acht gevallen maatwerk toegepast en de kostendelersnorm buiten toepassing verklaard. Is dat aantal nu nog steeds van een dergelijke orde van grootte, vragen Hartog en De Groot.
Oproep aan gemeenten
Staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport vertelde Argos de problematiek van de kostendelersnorm te kennen en riep gemeenten op om meer gebruik maken van de ruimte die zij hebben om schrijnende situaties te voorkomen. Hoe zit dat hier en hoeveel inwoners van Zaanstad zijn dakloos geraakt door het toepassen van de kostendelersnorm? Hoevelen hebben daarna alsnog passende woonruimte kunnen vinden en hoeveel jongeren konden uiteindelijk tóch in het ouderlijk huis blijven wonen zonder financiële consequenties voor een uitkering?
Divosa brengt momenteel in kaart hoe gemeenten beter geholpen kunnen worden bij het toepassen van maatwerk binnen de mogelijkheden van de Participatiewet bij de vier weken zoekperiode voor jongeren tot 27 jaar, bij de jongerennorm tot 21 jaar en bij de kostendelersnorm. Daarbij is gestart met veertien pilotgemeenten van het Actieprogramma Dak- en Thuisloze Jongeren. Hoort Zaanstad bij deze pilotgemeenten, willen De Groot en Hartog nog weten.
