Gedwongen koppelverkoop op de Zaanse Schans is de dood in de pot. De Zaanse Schans Card zal ervoor zorgen dat touroperators de attractie in de toekomst links laten liggen omdat een bezoek te duur wordt. En dat treft alle partijen die er gevestigd zijn: de hoeders van het erfgoed, de winkels en andere bedrijven en het museum.
De ondernemersvereningen OVZS en OV1509 hebben hun advocaten van het Haarlemse kantoor Pot Jonker een aan duidelijkheid niets te wensen overlatende brief laten schrijven naar de gemeenteraad, die morgenavond de toekomst van het historische wijkje bespreekt. In concreto betekent de invoering van de gewraakte kaart die toegang geeft tot alle attracties en voorzieningen dat straks niet voor één touringcar of ander voertuig parkeergeld moet worden betaald, maar dat alle inzittenden verplicht een kaart moeten aanschaffen zodra ze van het parkeerterrein gebruikmaken. Een kansloze zaak, volgens de ondernemers.
Parkeeroverlast omgeving
Die zien door deze werkwijze ook weer de parkeeroverlast in de omgeving toenemen door mensen die zichzelf een hoge uitgave willen besparen. Gratis het gebied bezoeken zonder een betaalde ‘vermakelijkheid’ aan te doen blijft immers mogelijk. De Schans Card is bekokstoofd door Vereniging de Zaansche Molen, het Zaans museum, het Uurwerkmuseum en Stichting de Zaanse Schans zonder de ondernemers erbij te betrekken: dat vonden ze niet nodig omdat die er geen gevolgen van zouden ondervinden. Die redenering is voor de ondernemers onbegrijpelijk en in juridische taal zelfs een onrechtmatige daad: zij zien een ernstige bedreiging voor hun nering opdoemen.
Bondgenoten
De ondernemersverenigingen willen niets liever dan met alle andere betrokkenen in gesprek, zo laten ze via het advocatenkantoor weten: ‘De ondernemers zijn bondgenoten, geen vijanden.’ Directeur Maarten van der Meer van Stichting de Zaanse Schans liet de gemeenteraad eerder weten dat de invoering van de toegangskaart wat hem en wat de andere bij de totstandkoming betrokken partijen betreft een gelopen race is. Zij hebben een intentieovereenkomst voorbereid om het alternatief voor een gemeentelijke vermakelijkhedenretributie verder te ontwikkelen. Van der Meer zei bij die gelegenheid echter ook open de staan voor overleg met de ondernemers.
Bestuursmodel
De vraag is hoe zinvol een gesprek is als, zoals Marianne de Boer van Liberaal Zaanstad dat verwoordde, het een uitnodiging betreft om op een rijdende trein te springen waarvan de bestemming al vaststaat. Marc Wit van het CDA was het spoor bijster: bewoners en ondernemers zeggen nooit te zijn uitgenodigd voor gesprekken en dan tóch weer een uitnodiging om te gaan praten. ‘Hoe zit het nu echt?’ Het antwoord: het is maar aan wie je het vraagt. Jos Kerkhoven van Democratisch Zaanstad blijft erop hameren dat er eerst een bestuursmodel waar alle partijen mee uit de voeten kunnen moet worden ingevoerd voordat er gesproken kan worden over andere zaken. ‘Er moet tijd en rust gevonden worden. De bezoekersaantallen zullen de komende jaren veel lager zijn. Waarom dan nu deze besluiten nemen?’
Wethouder optimistisch
Wethouder Annette Baerveldt die als nieuwkomer in Zaanstad het dossier mocht oppakken lijkt zich nog niet helemaal bewust van de diepte van het wantrouwen van de verschillende partijen op de Schans richting elkaar: het erfgoed en de stichting en het museum hebben elkaar nu weliswaar gevonden, maar daar kunnen in het vervolgtraject richting de invoering van de Schans Card ook zomaar weer breuken ontstaan als belangen uiteen gaan lopen. ‘Wij zouden het zeer waarderen als ondernemers en bewoners aanhaken. Ondernemers hebben in het verleden constructieve voorstellen gedaan en de intentieovereenkomst is niet in beton gegoten,’ bleef zij optimistisch. ‘Laten we nu allemaal met een open blik het vervolg ingaan. Het einddoel is nog niet bepaald,’ luidde haar oproep. De Boer: ‘Maar één kaart’ staat vast?’ Ja, dat staat vast.
