In het onderzoeksverslag van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over de twee ernstige ongevallen op bruggen in Zaandam werd gesteld dat een geel vlak op bruggen mogelijk een bijdrage kan leveren aan veiliger gedrag van voetgangers en langzaam verkeer. Dat is onderzocht op drie bruggen, met wisselende uitkomsten.
Het idee achter de opvallende vlakken is nudging: een verandering van de omgeving om op onbewust niveau een keuze en daarmee het gedrag te beïnvloeden. Door de omgeving aan te passen kun je mensen een duwtje geven in de richting van het gewenste gedrag. Verondersteld wordt dat tijdens een brugbediening passanten op de brug zich door het gele vlak beter kunnen oriënteren en daardoor beter dan wel sneller een veilige plek kiezen om te wachten. Op verzoek van de gemeente heeft het bureau Intergo daarom een nul- en effectmeting uitgevoerd om te theorie te toetsen aan de praktijk.
Passanten beter te zien
Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat op de Willem Alexanderbrug in Koog aan de Zaan geen duidelijke effecten te zien waren, dat op de Prins Bernhardbrug in Zaandam alleen de bromfietsers nu vaker het rode licht respecteren en dat op de Zaanbrug in Wormerveer alle type passanten veiliger gedrag vertonen. Een voordeel voor de brugbedienaars in het Havenkantoor is dat door de gele vlakken passanten beter zijn waar te nemen. Ze vallen meer op en dat maakt de kans dat er tijdig kan worden ingegrepen bij risicovol gedrag groter, bijvoorbeeld door het neerdalen van de slagbomen even uit te stellen. Een risico daarvan is dat andere camerabeelden minder aandacht krijgen en daarin moeten de brugwachters getraind worden, aldus Intergo.
Dat mensen het niet zo nauw nemen met hun eigen veiligheid bleek tijdens de nulmeting bij de Zaanbrug en hoe later op de dag des te meer mensen het rode licht laten voor wat het is. Alle door de gemeente bediende bruggen in Zaanstad die ook gebruikt worden door langzaam verkeer hebben inmiddels gele vlakken met een zwart kruis, inclusief de Prins Clausbrug en de Prinses Julianabrug die van de provincie zijn.
Attentieknoppen
Begin april is de proef met de attentieknop op de Prins Bernhardbrug van start gegaan. Er wordt een ander type attentieknop dan op de Dr. J.M. den Uylbrug. Op de Bernhardbrug zijn vier attentieknoppen voor de slagbomen geplaatst. De attentieknop wordt functioneel op het moment dat het brugbedienproces van start gaat. De verlichting op de knop gaat dan knipperen. De knop kan vervolgens bij onraad door een weggebruiker worden ingedrukt. De brugbedienaar ziet in zijn bedieningspaneel vervolgens een lampje oplichten en hoort een signaal afgaan. Dan is hij in zij degene die de situatie verder moet inschatten.
De bestaande attentieknop op de Den Uylbrug blijft ongewijzigd om het functioneren van beide typen knoppen te kunnen vergelijken. Vanwege de vandalismegevoeligheid en de impact van de werking van de attentieknoppen op de brugbedienaren blijft de gemeente voorlopig terughoudend met een uitbreiding van het systeem. Tegelijk met de start van de proef met attentieknoppen op de Bernhardbrug is ook een proef met ‘objectdetectie’ op deze brug gestart. Daarmee worden weggebruikers in een vooraf bepaalde zone via het camerasysteem herkend en extra zichtbaar gemaakt. Begin april is begonnen met het optimaliseren van de camerabeelden en het brugbedienproces. Met optimaliseren wordt gestreefd naar overzichtelijke beelden in de centrale bedienpost, waarbij de beelden de verkeersstromen in een vloeiende lijn van A naar B weergeven.
Groot onderhoud
De voorbereiding van het groot onderhoud aan de Vaartbrug, Reint Laan Jr. brug, de Nauernasche Brug en de Bernhardbrug ligt op schema en is gepland in de tweede helft van dit jaar en eerste helft van 2021. Tegelijk met het groot onderhoud worden ook nog verbetermaatregelen uitgevoerd.
