De Europese Commissie heeft zich in meerderheid uitgesproken voor een verbod van diergeneesmiddel zinkoxide. Er is een overgangstermijn aangenomen van maximaal vijf jaar. België twijfelt nog of het de varkenshouders niet die hele periode moet gunnen, hoewel het omstreden medicijn volgens experts schadelijk is voor mens en milieu.
In Nederland is zinkoxide als diergeneesmiddel verkrijgbaar onder de naam Gutal. Het is een middel dat alleen door de dierenarts mag worden voorgeschreven in de eerste veertien dagen na het spenen. Het is sinds 2015 op de markt. In welke mate zinkoxide wordt gebruikt, is niet bekend. Noch dealer Dopharma noch de Autoriteit Diergeneesmiddelen (SDa) doet daar geen uitspraken over. Maar volgens Björn Eussin van de Fidin, de branchevereniging van veterinaire farmacie in Nederland, is in ons land het gebruik laag.
Bodemverontreiniging
Zinkoxide is omstreden omdat zink via de varkensmest in de bodem sijpelt en voor vervuiling zorgt. Bovendien is er een risico dat het bacteriën (MRSA) resistent maakt tegen antibiotica. Op verzoek van Nederland en Frankrijk heeft de Committee for Medicinal Products for Veterinary Use (CVMP) eerder dit jaar jaar een zogeheten class referall opgesteld over alle diergeneesmiddelen die zinkoxide bevatten. Er wordt geconcludeerd dat de voordelen van het product ter voorkoming van speendiarree en oedeemziekte niet opwegen tegen de nadelen.
De Nederlandse varkenshouderij is sterk geconcentreerd in de zandgebieden van Noord-Brabant, Noord-Limburg, Gelderland en Overijssel. Dat is historisch gegroeid dankzij gunstige vestigingsfactoren zoals de goede ligging ten opzichte van grote consumptiegebieden (Ruhrgebied, Parijs) en de gunstige infrastructuur voor transport. De kaart heeft de situatie in 2013 aan.
Dat de EU een overgangstermijn van vijf jaar hanteert heeft alles te maken met de goede werking van zinkoxide. Denemarken staat bijvoorbeeld bekend vanwege hoog gebruik. Zinkoxide is een zeer effectieve manier om speendiarree aan te pakken. Daarom krijgen lidstaten de tijd om te werken aan alternatieve methodes oplossingen te werken.
Hoe snel het product in Nederland verboden wordt, is nog niet duidelijk. Het ministerie van Landbouw en Visserij zal op basis van gesprekken met eigen beleidsmedewerkers en deskundigen een besluit moeten nemen.
Etiketten
Op verpakkingen van levensmiddelen staat een ingrediëntenlijst, allergie-informatie, voedingswaarden zoals de gehaltes aan vetten, suikers en andere koolhydraten en eiwitten. Op etiketten van vlees kan naast de herkomstaanduiding en de code van de verwerkende bedrijven aanvullende informatie zijn vermeld, in de vorm van een keurmerk. Bijvoorbeeld een houderij- of huisvestingsvorm, zoals scharrel- en biologisch vlees, het gebruik van een bepaald soort voer of het hebben van groepshuisvesting.
Een slager of supermarkt moet kunnen aantonen waar het vlees vandaan komt. Op voorverpakt rund- en kalfsvlees moet staan waar het dier is geboren, gehouden, geslacht en waar het is verwerkt tot kleine(re) producten. Bij varkensvlees en lamsvlees hoeft dat niet. Deze informatie wordt in de toekomst wel verplicht voor varkensvlees en ook voor kip, geit en schaap. Het is alleen nog niet helemaal duidelijk hoe en wanneer.
