Nog 49 struikelstenen geplaatst voor omgekomen Zaanse joden

Op 18, 19 en 21 november worden in Zaandam en Koog aan de Zaan 49 struikelstenen onthuld. Tijdens een korte ceremonie worden de namen en levensgeschiedenissen voorgelezen van de mensen voor wie een steen gelegd is . Daarna wordt het zand weggeveegd en kan een steentje bij de struikelstenen worden gelegd, zoals op joodse graven gebruikelijk is.

In Zaanstad zijn al 40 struikelstenen geplaatst . De Werkgroep Struikelstenen Zaanstad streeft ernaar dat in 2020 alle omgebrachte Zaans-Joodse inwoners worden herinnerd door middel van deze gedenktekens. De stenen worden gemaakt door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig, die er al in 1994 mee begon . Sindsdien legde hij verspreid over Europa tienduizenden Stolpersteine. Demni g noemde ze zo omdat je er in je hoofd en je hart over struikelt en je moet buigen om de tekst te kunnen lezen. Passanten worden als het ware uitgenodigd om even stil te staan bij de aangeboden informatie.

Op de gedenktekens van tien bij tien centimeter worden in een messing plaatje onder meer de naam, het geboortejaar en de overlijdensdatum van het slachtoffer aangebracht. De struikelstenen krijgen vervolgens een plek in het trottoir bij de voormalige woningen van de slachtoffers. Van de bijna 300 j oden die begin 1942 woonden in het gebied dat nu Zaanstad is, stierven ruim 170 personen een voortijdige dood, vrijwel allen in Auschwitz of Sobibor. H et merendeel heeft geen graf. Aangezien een mens pas is vergeten als zijn of haar naam vergeten is wil de werkgroep de namen van alle omgekomen Zaanse j oden zichtbaar maken. Daarmee ontstaat een gebroken namenlint door de stad: een monument dat de herinnering aan de weggevoerde Zaanse Joden levend houdt.

De onthullingen vinden plaats op de volgende dagen:

Op maandag 18 november:

• 10:00 uur: vier stenen bij Gedempte Gracht 95 (ter hoogte van Rozengrachtsteeg) voor de familie Drilsma;
• 10:25 uur: twee stenen bij Gedempte Gracht 83 voor Jacob Speijer en Jetje Koster;
• 10:50 uur: vier stenen bij Gedempte Gracht 16 voor de familie Vet;
• 11:30 uur: een steen bij Hogendijk 66 voor Elsje de Jong-Lelie;
  

Op dinsdag 19 november:

• 10:00 uur: twee stenen bij Zuiddijk 37 voor het echtpaar Spiegel;
• 10:30 uur: een steen bij Burcht 4 voor Josephina Jacobs-Kater en vier s tenen bij Burcht 2 voor de familie Levy-Weiss;
• Van 11:00 tot 11.45 uur: een steen bij Beethovenstraat 3 voor Josef Levy;
• drie stenen bij Beethovenstraat 4 voor het echtpaar Herzfeld-Rollmann en Adolf Frankenstein;
• drie stenen bij Beethovenstraat 7 voor familie Jäger;
• twee stenen bij Beethovenstraat 8 voor Zacharias Pilichowski en Walter Abraham;
• vier stenen bij Beethovenstraat 15 voor de familie Littwitz en Jacob Rosenthal;
• 12:30 uur: drie stenen bij Zuiddijk 34 voor de familie De Kromme;
• 12:50 uur: een steen bij Zuiddijk 46A voor Helene-Krieg;
• 13:20 uur: een steen bij Burgemeester van der Stadtstraat 108 voor Artur Geisenheimer.

Op donderdag 21 november:

• 10:00 uur: zeven stenen op de Lagendijk, aan de westkant naast de ingang van Tate & Lyle, Koog aan de Zaan voor de familie Brilleslijper-Zilverberg;
• 11:00 uur: een steen bij Gerda Brautigamstraat 8 (voorheen Anna Paulownastraat 17A) Zaandam voor Kathe Bernstein;
• 11:15 uur: drie stenen bij Wilhelmina Druckerstraat 10 (voorheen Emmastraat 28) Zaandam voor de familie de Levie-Bernstein;
• 11:50 uur: twee stenen bij Westzijde 108A voor de familie Geisenheimer.

De realisatie van het project Struikelstenen wordt mogelijk gemaakt door bijdragen van vele particulieren en fondsen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de Werkgroep Struikelstenen Zaanstad.