De ene storm heeft nog niet eens de volle kracht bereikt of de volgende steekt alweer op rond de Zaanse Schans. Het collegevoorstel voor een vermakelijkhedenretributie voor betaalde attracties leidt tot verzet bij de betrokkenen en nu zijn het weer meerpalen die de sfeer verstoren. Het college wil die plaatsen bij de aanlegsteiget voor molen De Ooievaar, maar Stichting De Zaanse Schans, De Zaansche Molen en Zaans Erfgoed zien daar geen heil in.
De palen zouden afbreuk doen aan de historische omgeving en bovendien zorgen voor een nieuwe toeristenstroom, waar alles er nu juist op gericht is om de aantallen bezoekers te stabiliseren. Dagblad Zaanstreek was bij een hoorzitting over de kwestie en schrijft dat de bezwaarmakers ’riviercruiseschepen als flatgebouwen’ voor zich zien die het uitzicht gaan ontsieren. Volgens de gemeente valt het allemaal mee en zijn de palen vooral bedoeld voor kleinere (rondvaart)boten met gemiddeld 40 passagiers. De op de Schans gevestigde rederij Windmill Cruises zal ze ’s nachts wel gebruiken om twee boten avast te leggen. Het college van B en W neemt over enkele weken een besluit over de bezwaren.
Eerder sprake van cruiseterminal
Het is niet voor het eerst een ‘cruiseterminal’ de slaap van leden van De Zaansche Molen verstoort. Tien jaar geleden vreesde de vereniging dat De Ooievaar volledig aan het zicht zou worden onttrokken door grote toeristenboten en werd zelfs een verplaatsing van de oliemolen overwogen. In het concept bestemmingsplan Zaanse Schans en omstreken uit november 2009 werd een plan gelanceerd voor zo’n cruisesteiger: ‘Het plan zal het mogelijk maken dat nabij de molen De Ooievaar (nabij de oostelijke zijde en ten zuiden van de Julianabrug) een aanlegsteiger voor (grotere) toeristenschepen wordt gerealiseerd. De toeristen kunnen daarvandaan de zuidwestelijke entree van de Zaanse Schans bereiken. Dit plan maakt deel uit van de herontwikkeling van het gebied rondom de (nieuwe) Julianabrug.’ De Havensociëteit Groot Amsterdam had het zelfs over ‘een speciale steiger voor de grootste types binnenvaartcruiseschepen’ waar jaarlijks ‘omstreeks 250 schepen zullen afmeren’.
Een steiger kwam er uiteindelijk wel, maar het voorziene aan- en afvaren van grote cruiseschepen bleef uit. De Ooievaar is overigens al eens eerder verplaatst: in 1669 ging hij van Assendelft naar de Kalverringdijk. Eind negentiende eeuw werd de oliemolen overbodig en werd hij verkocht aan een bedrijfje dat handelde in afval van de grote pellerijen. De molen ging toen doppen en cacaoafval malen totdat hij in in de jaren veertig van de vorige eeuw werd stilgezet en een gestage aftakeling begon. In 1955 kwam de molen in bezit van De Zaansche Molen en werd een restauratieplan opgesteld. Op de Open Monumentendag van 1 augustus 1956 stond de molen er weer stralend bij. Het is allemaal op de website Zaans Industrieel Erfgoed nog eens door te lezen.
